Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Editoryal Politikalar ve Yayın Etiği
Genel İlkeler
Her sayıda lisansüstü tezlerden üretilen en fazla iki makale yayımlanabilir. Makalelerin yeni bir düzenleme ile makale formatına uygun hâle getirilmesi esastır.
Dergimizde makalesi yayımlanmış bir yazarın takip eden sayıda başka bir makalesi yayımlanmaz.

Etik İlkeler
İslam Tetkikleri Dergisi yayın etiğinde en yüksek standartlara bağlıdır ve Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan etik yayıncılık ilkelerini benimser; Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing başlığı altında ifade edilen ilkeler için: https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing
Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır. Daha önce yayımlanmamış ya da başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir.
Makale yayımlanmak üzere dergiye gönderildikten sonra yazarlardan hiçbirinin ismi, tüm yazarların yazılı izni olmadan yazar listesinden silinemez, yeni bir isim yazar olarak eklenemez ve yazar sırası değiştirilemez.
İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkâr edilen yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kural dışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dâhildir.

Araştırma Etiği
İslam Tetkikleri Dergisi araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır:
• Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.
• Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
• Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
• Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.
• Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
• Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
• Deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
• Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirildiyse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapıldığına dair onay alınmalıdır.
• İnsan ögesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığının belirtilmesi gerekir.

Yazar Sorumlulukları
Makalelerin bilimsel ve etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayımlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayımlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır. Uygulamadaki telif kanunları ve anlaşmaları gözetilmelidir. Telife bağlı materyaller (örneğin tablolar, şekiller veya büyük alıntılar) gerekli izin ve teşekkürle kullanılmalıdır. Başka yazarların, katkıda bulunanların çalışmaları ya da yararlanılan kaynaklar uygun biçimde kullanılmalı ve referanslarda belirtilmelidir.
Gönderilen makalede tüm yazarların akademik ve bilimsel olarak doğrudan katkısı olmalıdır, bu bağlamda “yazar” yayımlanan bir araştırmanın kavramsallaştırılmasına ve dizaynına, verilerin elde edilmesine, analizine ya da yorumlanmasına belirgin katkı yapan, yazının yazılması ya da bunun içerik açısından eleştirel biçimde gözden geçirilmesinde görev yapan birisi olarak görülür. Yazar olabilmenin diğer koşulları ise, makaledeki çalışmayı planlamak veya icra etmek ve/veya revize etmektir. Fon sağlanması, veri toplanması ya da araştırma grubunun genel süpervizyonu tek başına yazarlık hakkı kazandırmaz. Yazar olarak gösterilen tüm şahıslar sayılan tüm ölçütleri karşılamalıdır ve yukarıdaki ölçütleri karşılayan her şahıs yazar olarak gösterilebilir. Yazarların isim sıralaması ortak verilen bir karar olmalıdır. Tüm yazarlar yazar sıralamasını Telif Hakkı Anlaşması Formu’nda imzalı olarak belirtmek zorundadırlar.
Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan tüm şahıslar “teşekkür/bilgiler” kısmında sıralanmalıdır. Bunlara örnek olarak ise sadece teknik destek sağlayan, yazıma yardımcı olan ya da sadece genel bir destek sağlayan, finansal ve materyal desteği sunan kişiler verilebilir.
Bütün yazarlar, araştırmanın sonuçlarını ya da bilimsel değerlendirmeyi etkileyebilme potansiyeli olan finansal ilişkiler, çıkar çatışması ve çıkar rekabetini beyan etmelidirler. Bir yazar kendi yayımlanmış yazısında belirgin bir hata ya da yanlışlık tespit ederse, bu yanlışlıklara ilişkin düzeltme ya da geri çekme için editör ile hemen temasa geçme ve iş birliği yapma sorumluluğunu taşır.

Ön Değerlendirme Süreci
Makaleler hakemlik süreci öncesinde editör kurulu tarafından ön değerlendirmeye tabi tutulur. Editör kurulu, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dinî inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir.
Değerlendirmede derginin ilgi alanları, dergi yazım kuralları, kelime sınırı, akademik üslup, dil-gramer kuralları, analiz ve yorumların yeterliliği, kaynak kullanımı ve konunun özgünlüğü dikkate alınmaktadır.
Makale başvurularının yoğunluğu sebebiyle ön değerlendirme sonucunda iade veya reddine karar verilen makaleler için ayrıntılı bir rapor sunulmaz.

İntihal Taraması
Ön kontrolden geçirilen makaleler, iThenticate yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması hâlinde makaleyi değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir makalenin kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir. Makalenin türüne bağlı olarak, benzerlik oranının en fazla %20 olması beklenir.

Çift Kör Hakemlik
Editör, makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlikten geçmesini sağlar ve makale biçimsel esaslara uygun ise, gelen yazıyı ulusal/uluslararası en az iki dış hakemin değerlendirmesine sunar, hakemler gerek gördüğü takdirde yazıda istenen değişiklikler yazarlar tarafından yapıldıktan sonra yayımlanmasına onay verir.

Hakemlik Süreci ve Hakem Sorumlulukları
Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır. Hakemlik süreci sırasında hakemlerin aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelerini yapmaları beklenir:
• Makale yeni ve önemli bir bilgi içeriyor mu?
• Öz, makalenin içeriğini net ve düzgün bir şekilde tanımlıyor mu?
• Problematik net ve veciz bir şekilde ifade edilmiş mi?
• Yöntem bütünlüklü ve anlaşılır şekilde tanımlanmış mı?
• Yapılan yorum ve varılan sonuçlar bulgularla kanıtlanıyor mu?
• Alandaki diğer çalışmalara yeterli referans verilmiş mi?
• Dil kalitesi yeterli mi?
Hakemler, gönderilen makalelere ilişkin tüm bilgilerin, makale yayınlanana kadar gizli kalmasını sağlamalı ve makalede telif hakkı ihlali veya intihal tespit ederlerse editöre raporlamalıdırlar.
Hakem, makale konusu hakkında kendini yetkin görmüyor ya da zamanında geri dönüş sağlayamayacağını düşünüyorsa editörü bilgilendirmeli ve hakemlik sürecine kendisini dâhil etmemesini istemelidir.

Editör Sorumlulukları
Baş editör, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dinî inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir. Yayına gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar.
Baş editör; yazarlar, editörler ve hakemler arasında çıkar çatışmasına izin vermez. Hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve dergide yayımlanacak makalelerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.
Baş editör, içerik ve yayının toplam kalitesinden sorumludur. Gerektiğinde hata sayfası yayımlamalı ya da düzeltme yapmalıdır.
Baş editör, makaleleri değerlendirilmek üzere en az iki ulusal/uluslararası dış hakeme gönderir; hakemlik süreci sonrasında yayım kararı baş editör tarafından verilir.
Baş editör, makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayımlanana kadar gizli kalacağını garanti eder; hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterir.
Baş editör, hakemlere gönderilen makalelerin, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri üçüncü kişilerle makaleleri tartışamazlar.
Bazı durumlarda editörün kararıyla, ilgili hakemlerin makaleye ait yorumları aynı makaleyi yorumlayan diğer hakemlere gönderilerek hakemlerin bu süreçte aydınlatılması sağlanabilir.
Hakemlerin araştırmayla ilgili, yazarlarla ve/veya araştırmanın finansal destekçileriyle çıkar çatışmaları olmamasına dikkat edilmelidir.

Son Güncelleme Zamanı: 28.03.2024 00:32:16