İslam Tetkikleri Dergisi, İstanbul Üniversitesi İslam Tetkikleri Enstitüsü tarafından Mart ve Eylül ayları olmak üzere yılda iki defa yayımlanan uluslararası ve açık erişimli bilimsel bir yayındır.

İslam Tetkikleri Dergisi, İslami ilimler alanında ulusal ve uluslararası düzeyde bilimsel niteliklere sahip çalışmaları yayımlayarak bu alandaki bilgi birikimine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.

İslam Tetkikleri Dergisi, temel İslami ilimler, İslam tarihi ve düşüncesi alanındaki yazılara yer veren çift taraflı kör-hakemli bir dergidir. Dergi, bu alanlarda interdisipliner, multidisipliner ve Osmanlı dönemini merkeze alan çalışmalara öncelik vermektedir.

İslam Tetkikleri Dergisi, Türkçe, İngilizce ve Arapça dillerinde yazılmış araştırma makalesi, derleme makale, araştırma notu, kitap değerlendirmesi, sempozyum/çalıştay tanıtımı gibi türlerde çalışmalar yayımlamaktadır.

1933 yılında İstanbul Dârulfünunu İlahiyat Fakültesinin kapatılmasıyla Edebiyat Fakültesi bünyesinde kurulan İslam Tetkikleri Enstitüsü, 1941 yılında kapatılmış ve 1953 yılında müdürü Zeki Velidi Togan ve müdür yardımcısı Fuat Sezgin idaresinde tekrar faaliyete geçmiştir. 1982 yılında statüsü araştırma merkezi olarak değiştirilen Enstitü 2018 yılında İstanbul Üniversitesi Rektörlüğüne bağlanmıştır. Statüsü değişse de kuruluşundan itibaren Kurum bünyesinde hakemli bilimsel bir dergi faaliyeti sürdürülmüştür.

Dergi, 1953-1982 yılları arasında İslam Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, 1982-1995 yılları arasında ise İslam Tetkikleri Dergisi ismiyle dokuz cilt ve on dört farklı sayı olarak yayımlanmıştır. Dergi, 2020 Mart ayı itibarıyla yeniden yayım hayatına başlamıştır.

Her sayıda lisansüstü tezlerden üretilen en fazla iki makale yayımlanabilir. Makalelerin yeni bir düzenleme ile makale formatına uygun hâle getirilmesi esastır.

Dergimizde makalesi yayımlanmış bir yazarın takip eden sayıda başka bir makalesi yayımlanmaz.

İslam Tetkikleri Dergisi yayın etiğinde en yüksek standartlara bağlıdır ve Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan etik yayıncılık ilkelerini benimser; Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing başlığı altında ifade edilen ilkeler için: https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing

Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır. Daha önce yayımlanmamış ya da başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir.

Makale yayımlanmak üzere dergiye gönderildikten sonra yazarlardan hiçbirinin ismi, tüm yazarların yazılı izni olmadan yazar listesinden silinemez, yeni bir isim yazar olarak eklenemez ve yazar sırası değiştirilemez.

İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkâr edilen yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kural dışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dâhildir.

İslam Tetkikleri Dergisi araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır:

• Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.

• Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.

• Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.

• Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.

• Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.

• Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.

• Deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.

• Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirildiyse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapıldığına dair onay alınmalıdır.

• İnsan ögesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığının belirtilmesi gerekir.

Makalelerin bilimsel ve etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayımlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayımlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır. Uygulamadaki telif kanunları ve anlaşmaları gözetilmelidir. Telife bağlı materyaller (örneğin tablolar, şekiller veya büyük alıntılar) gerekli izin ve teşekkürle kullanılmalıdır. Başka yazarların, katkıda bulunanların çalışmaları ya da yararlanılan kaynaklar uygun biçimde kullanılmalı ve referanslarda belirtilmelidir.

Gönderilen makalede tüm yazarların akademik ve bilimsel olarak doğrudan katkısı olmalıdır, bu bağlamda “yazar” yayımlanan bir araştırmanın kavramsallaştırılmasına ve dizaynına, verilerin elde edilmesine, analizine ya da yorumlanmasına belirgin katkı yapan, yazının yazılması ya da bunun içerik açısından eleştirel biçimde gözden geçirilmesinde görev yapan birisi olarak görülür. Yazar olabilmenin diğer koşulları ise, makaledeki çalışmayı planlamak veya icra etmek ve/veya revize etmektir. Fon sağlanması, veri toplanması ya da araştırma grubunun genel süpervizyonu tek başına yazarlık hakkı kazandırmaz. Yazar olarak gösterilen tüm şahıslar sayılan tüm ölçütleri karşılamalıdır ve yukarıdaki ölçütleri karşılayan her şahıs yazar olarak gösterilebilir. Yazarların isim sıralaması ortak verilen bir karar olmalıdır. Tüm yazarlar yazar sıralamasını Telif Hakkı Anlaşması Formu’nda imzalı olarak belirtmek zorundadırlar.

Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan tüm şahıslar “teşekkür/bilgiler” kısmında sıralanmalıdır. Bunlara örnek olarak ise sadece teknik destek sağlayan, yazıma yardımcı olan ya da sadece genel bir destek sağlayan, finansal ve materyal desteği sunan kişiler verilebilir.

Bütün yazarlar, araştırmanın sonuçlarını ya da bilimsel değerlendirmeyi etkileyebilme potansiyeli olan finansal ilişkiler, çıkar çatışması ve çıkar rekabetini beyan etmelidirler. Bir yazar kendi yayımlanmış yazısında belirgin bir hata ya da yanlışlık tespit ederse, bu yanlışlıklara ilişkin düzeltme ya da geri çekme için editör ile hemen temasa geçme ve iş birliği yapma sorumluluğunu taşır.

Makaleler hakemlik süreci öncesinde editör kurulu tarafından ön değerlendirmeye tabi tutulur. Editör kurulu, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dinî inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir.

Değerlendirmede derginin ilgi alanları, dergi yazım kuralları, kelime sınırı, akademik üslup, dil-gramer kuralları, analiz ve yorumların yeterliliği, kaynak kullanımı ve konunun özgünlüğü dikkate alınmaktadır.

Makale başvurularının yoğunluğu sebebiyle ön değerlendirme sonucunda iade veya reddine karar verilen makaleler için ayrıntılı bir rapor sunulmaz.

Ön kontrolden geçirilen makaleler, iThenticate yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması hâlinde makaleyi değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir makalenin kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir. Makalenin türüne bağlı olarak, benzerlik oranının en fazla %20 olması beklenir.

Editör, makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlikten geçmesini sağlar ve makale biçimsel esaslara uygun ise, gelen yazıyı ulusal/uluslararası en az iki dış hakemin değerlendirmesine sunar, hakemler gerek gördüğü takdirde yazıda istenen değişiklikler yazarlar tarafından yapıldıktan sonra yayımlanmasına onay verir.

Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır. Hakemlik süreci sırasında hakemlerin aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelerini yapmaları beklenir:

• Makale yeni ve önemli bir bilgi içeriyor mu?

• Öz, makalenin içeriğini net ve düzgün bir şekilde tanımlıyor mu?

• Problematik net ve veciz bir şekilde ifade edilmiş mi?

• Yöntem bütünlüklü ve anlaşılır şekilde tanımlanmış mı?

• Yapılan yorum ve varılan sonuçlar bulgularla kanıtlanıyor mu?

• Alandaki diğer çalışmalara yeterli referans verilmiş mi?

• Dil kalitesi yeterli mi?

Hakemler, gönderilen makalelere ilişkin tüm bilgilerin, makale yayınlanana kadar gizli kalmasını sağlamalı ve makalede telif hakkı ihlali veya intihal tespit ederlerse editöre raporlamalıdırlar.

Hakem, makale konusu hakkında kendini yetkin görmüyor ya da zamanında geri dönüş sağlayamayacağını düşünüyorsa editörü bilgilendirmeli ve hakemlik sürecine kendisini dâhil etmemesini istemelidir.

Baş editör, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dinî inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir. Yayına gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar.

Baş editör; yazarlar, editörler ve hakemler arasında çıkar çatışmasına izin vermez. Hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve dergide yayımlanacak makalelerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.

Baş editör, içerik ve yayının toplam kalitesinden sorumludur. Gerektiğinde hata sayfası yayımlamalı ya da düzeltme yapmalıdır.

Baş editör, makaleleri değerlendirilmek üzere en az iki ulusal/uluslararası dış hakeme gönderir; hakemlik süreci sonrasında yayım kararı baş editör tarafından verilir.

Baş editör, makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayımlanana kadar gizli kalacağını garanti eder; hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterir.

Baş editör, hakemlere gönderilen makalelerin, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri üçüncü kişilerle makaleleri tartışamazlar.

Bazı durumlarda editörün kararıyla, ilgili hakemlerin makaleye ait yorumları aynı makaleyi yorumlayan diğer hakemlere gönderilerek hakemlerin bu süreçte aydınlatılması sağlanabilir.

Hakemlerin araştırmayla ilgili, yazarlarla ve/veya araştırmanın finansal destekçileriyle çıkar çatışmaları olmamasına dikkat edilmelidir.

Dergi açık erişimlidir ve derginin tüm içeriği okura ya da okurun dâhil olduğu kuruma ücretsiz olarak sunulur. Okurlar, ticari amaç haricinde, yayıncı ya da yazardan izin almadan dergi makalelerinin tam metnini okuyabilir, indirebilir, kopyalayabilir, arayabilir ve link sağlayabilir. Bu BOAI açık erişim tanımıyla uyumludur.

Derginin açık erişimli makaleleri Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.tr) olarak lisanslıdır.

Derginin tüm giderleri İstanbul Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır. Dergide makale yayımı ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayıma kabul edilen makaleler için işlemleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz.

Yazarlar dergide yayınlanan çalışmalarının telif hakkına sahiptirler ve çalışmaları Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.tr olarak lisanslıdır. CC BY-NC 4.0 lisansı, eserin ticari kullanım dışında her boyut ve formatta paylaşılmasına, kopyalanmasına, çoğaltılmasına ve orijinal esere uygun şekilde atıfta bulunmak kaydıyla yeniden düzenleme, dönüştürme ve eserin üzerine inşa etme dâhil adapte edilmesine izin verir.

Derginin yayın dili Türkçe, İngilizce ve Arapçadır.

Aksi belirtilmedikçe gönderilen yazılarla ilgili tüm yazışmalar sorumlu yazarla yapılacaktır. Makale gönderimi onlineolarak https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuislamtd adresindeki “Makale Gönder” sekmesinden yapılmalıdır.

Gönderilen yazılar, makale türünü belirten ve makaleyle ilgili detayları içeren (bk. Son Kontrol Listesi) Kapak Sayfası, yazının Microsoft Word 2003 ve üzerindeki versiyonları ile yazılmış elektronik metin dosyası ve tüm yazarların imzaladığı Telif Hakkı Anlaşması Formu eklenerek gönderilmelidir.

Makale ana metninde, çift taraflı kör hakemlik süreci gereği, yazarın/yazarların kimlik bilgileri yer almamalıdır.

Çalışmaların başlıca şu unsurları içermesi gerekmektedir: Türkçe başlık, öz ve anahtar kelimeler; İngilizce başlık, öz ve anahtar kelimeler; genişletilmiş özet, ana metin bölümleri, kaynaklar, tablolar ve şekiller.

Başlık seçiminde atıf göstermede karışıklık yaşanmaması için çift tırnak işareti kullanılmamalı, gerekiyorsa tek tırnak veya italik yazım tercih edilmelidir.

Türkçe ve İngilizce Öz/Abstract bölümlerinin her biri 150-250 kelime; Türkçe ve Arapça makaleler için İngilizce Genişletilmiş Özet (Extended Abstract) ise 600-800 kelime sınırına uygun olmalıdır. Öz, genişletilmiş özette aynen yer almamalı; dil bilgisi açısından doğru ve anlaşılır olmalıdır.

Türkçe özün altında çalışmanın içeriğini temsil eden 5-8 Türkçe anahtar kelime olmalıdır. İngilizce özün altında içeriği temsil eden 5-8 İngilizce anahtar kelime olmalıdır.

Anahtar kelimeler, genelden özele doğru sıralanmalı ve kelimelerin ilk harfleri büyük yazılmalıdır. bk. https://www.isnadsistemi.org/guide/isnad2/akademik-yazim/5-anahtar-kelimelerin-secimi/

Metin ana bölümleri (Öz, Genişletilmiş Özet, Kaynakça vs. hariç) 9000 kelimeyi geçmemelidir.

Makale ana bölümlerinde Giriş ve Sonuç hariç başlıklar 1., 1.1., 1.1.1., şeklinde sıralı rakamlarla numaralandırılmalıdır.

Genel yazımda Türk Dil Kurumunun imla kurallarına uyulmalı; Arapça ve İslami ilimlere dair özel isimlerin ve kavramların yazımında Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin kullanımları dikkate alınmalıdır. Kelimelerin yazımında metin boyunca imla birliğinin sağlanması esastır.

Yabancı dildeki kelimelere gelen Türkçe ekler, özel isim değilse kesme işaretiyle ayrılmamalı ve ilgili dilin telaffuzuna uygun olmalıdır (Yabancı dildeki kelimeler italik yazılabileceği veya tırnak içinde gösterilebileceği gibi kelimenin Türkçe karşılığı kullanılarak kelimenin orijinali parantez içine de alınabilir).

Örnek: natureın söylediği, “nature”ın söylediği, tabiatın (nature) söylediği

Arapça, Farsça, Türkçe ve Osmanlı Türkçesindeki özel isim ve kavramların İngilizce yazımında İSNAD Atıf Sistemi Çeviri Yazı Alfabesi esas alınır.

Kaynakların doğruluğundan yazar(lar) sorumludur. Tüm kaynaklar metinde belirtilmelidir.

İslam Tetkikleri Dergisi, atıf ve kaynak gösterme için İSNAD 2. Edisyon (Dipnotlu) atıf sistemini benimser. İSNAD 2. Edisyon hakkında bilgi için: https://www.isnadsistemi.org

İSNAD atıf sisteminden farklı olarak makalenin hiçbir yerinde eser adları tam transkripsiyon alfabesiyle yazılmamalıdır.

Yanlış: Eḥâdîs̱ muḫtâre min Mevżûʿâti’l-Cevreḳānî ve’bni’l-Cevzî

Doğru: Ehâdîs muhtâre min Mevzû‘âti’l-Cevrekânî ve’bni’l-Cevzî

Blok alıntılar dâhil tüm alıntılar tırnak içerisine alınmalı; tırnak içindeki alıntılar ayrıca italik olmamalıdır.

Atıf yapılan kaynakların başlıkları ve alıntılardaki yazım aynen korunmalıdır.

Aşağıdaki listede eksik olmadığından emin olun:

● Makale Ana Metni

Önemli: Ana metinde yazarın/yazarların kimlik bilgilerinin yer almamış olması gerekir.

 Türkçe ve İngilizce başlık

 Özetler: 150-250 kelime Türkçe ve 150-250 kelime İngilizce

 Türkçe ve Arapça makaleler için İngilizce Genişletilmiş Özet (Extended Abstract) (600-800 kelime)

 Anahtar Kelimeler: 5-8 adet Türkçe ve 5-8 adet İngilizce

 Makale ana metin bölümleri (9000 kelimeyi aşmamalıdır)

 Kaynaklar

 Tablolar-Resimler, Şekiller (başlık, tanım ve alt yazılarıyla)

● Telif Hakkı Anlaşması Formu

● Daha önce basılmış materyal (yazı-resim-tablo) kullanılmış ise İzin Belgesi

● Kapak Sayfası

 Makalenin kategorisi

 Makale dilinde ve İngilizce başlık

 Yazarların adı soyadı, ünvanları, bağlı oldukları kurumlar (sırasıyla üniversite, fakülte, şehir, ülke bilgisi) ve e-posta adresleri

 Sorumlu yazarın e-posta adresi, açık yazışma adresi, iş telefonu, GSM, faks numarası

 Tüm yazarların ORCID’leri

 Finansal destek (varsa belirtiniz)

 Çıkar çatışması (varsa belirtiniz)

 Teşekkür (varsa belirtiniz)

● Yazar Katkısı Formu

Önemli: Birden fazla yazar olması durumunda her bir yazarın katkısı belirtilerek sorumlu yazar tarafından imzalanmalıdır.