Düzeltme: Şihâbeddin el-Mercânî’nin İbn Teymiyye İle İlişkisi Konusunda Rızâeddin Fahreddin’in Muallakta Bıraktığı Bir Meselenin Tahlili
Düzeltme Notu
e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisinin 14. cilt 2. sayısında yayımlanan “Kutlu, Sönmez. "Şihâbeddin el-Mercânî’nin İbn Teymiyye İle İlişkisi Konusunda Rızâeddin Fahreddin’in Muallakta Bıraktığı Bir Meselenin Tahlili". e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi 14/2 (Aralık 2021): 624-661. https://doi.org/10.18403/emakalat.1031282” referanslı makalede 61. dipnottan itibaren dipnotların bulunmadığı yazar tarafından fark edilmiştir. Bu teknik hata nedeniyle okuyucularımızdan özür dileriz. Konuyu ileten yazarımıza hassasiyeti için teşekkür ederiz. Yazının sayfa sayısı korunmuş, bahsedilen eksiklikler giderilmiş, düzeltme makalesi olarak yeniden sunulmuştur.
Öz
Rızâeddin Fahreddin, İbn Teymiyye kitabında İdil-Ural alimleri arasında İbn Teymiyye’den ilk bahsedenin Mercânî olup olmadığını tartışmaya açtı.. O, Rusya Müslümanları arasında 1910’dan önce İbn Teymiyye’nin adının, eserlerinin ve görüşlerinin başkalarının kitapları üzerinden bilindiğini ileri sürdü. Onun böyle bir iddiayı ileri sürmesinin sebebi Mercânî’nin Şerhu’l-Akâid el-Adûdiyye haşiyesinin bir müsvedde nüshasındaki notta, İbn Teymiyye’nin “Hanbelilerin ileri gelenlerinden” ve “Hadis taraftarı olduğu”, “Allah’a cihet ve mekân isnat ve ispatı ettiği”, “arşın lafzî anlamda mekan olduğu”, “kainâtın bütün eczâsıyla hâdis (sonradan yaratılmış) olduğunu söyleyememiş olduğu” ve “münferit eşhâsın hudûsuyla iktifâ etmiş olduğu” şeklindeki bilgiler yer almaktaydı. O, Mercânî’nin bu ifadelerinin kaynaklarını aydınlatmak için büyük bir çaba sarf etmiştir. fakat meseleyi muallakta bırakmıştır. Biz bu makalemizde, Rızâeddin Fahreddin’in muallakta bıraktığı “Rusya müslümanları arasında İbn Teymiyye ve eserlerine ilgi duyan ve onlardan bahseden ilk kişinin Mercânî olup olmadığı” meselesini, Mercânî İbn Teymiyye etkileşimini ve İbn Teymiyye’den aktarılan “alemin nevi ile kadim olduğu” fikrini, Mercânî’nin Vefiyye’si, İbn Teymiyye’nin eserleri, ona yazılan reddiyelerden hareketle karşılaştırmalı bir şekilde analiz edeceğiz ve muallakta bırakılan bu meselenin aydınlatılmasına katkıda bulunacağız.
Anahtar Kelimeler
Mercânî Rızâeddin Fahreddin Rusya Müslümanları İbn Teymiyye Alemin kıdemi
Teşekkür
Makalenin yazımı sırasında kaynak temininde yardımcı olan ve fikirleriyle önemli katkılarda bulunan Prof. Dr. İsmail Türkoğlu ve Prof. Dr. İbrahim Maraş teşekkür ediyorum. Ayrıca makalenin bu hale gelmesinde katkılarından dolayı hakemlere ve Mine Demirbilek’e teşekkür ediyorum.
Kaynakça
- Arslan, Ahmet Turan. “Şihâbuddin Mercânî’nin Tasavvuf Anlayışı”. Kazanlı Yenilikçi Alimler: Şehabettin Mercani ve Kazan Kültürü. I/96-107. Eskişehir: y.y., 2014.
- el-Barûdî, Alimcan b. Muhammedcan. “Mercânî Hakkında Makale ve Hatıralar”. el-Mercânî. nşr. Sâlih b. Sâbit Ubeydeddin. 1/96-107. Kazan: Maarif Matbaası, 1915.
- Baş, Derya. “Yâfiî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/175-177. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
- Bigiyef, Zahir. Maveraunnehir’de Seyahat. yay. Musa Carullah. Kazan: y.y., 1908.
- el-Buhârî, Alâüddîn Muhammed b. Muhammed el-Hanefî. Mülcimetü’l-Mücessime. thk. Saîd Abdüllatif Fude. Beyrut: Dâru’z-Zehâir, 1434/2013.
- ed-Devvânî. “Şerhü Akâidi’l-Adûdiyye”. Hâşiye Ala Şerhi Akâid el-Adûdiyye (el-Azbu’l-Furât). mlf. Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Mercânî el-Kazânî. İstanbul, y.y., 1316. Sayfa aralığı yazılması gerekiyor.
- İbn Tağrîberdî, Ebû’l-Mehâsin Cemalüddin Yusuf İbn Tağrîberdî b. Abdullah ez-Zâhirî el-Hanefî. Nücûmi’z- zâhire fî aḥvâli Mıṣr ve’l-Ḳāhire. nşr. Vezaretü’s-Sekâfe ve’l-İrşâd el-Kavmî. Mısır: Dâru’l-Kütüb, 1929.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Der’ü Teârüzi’l-Akl ve’n-Nakli. thk. Muhammed Reşâd Sâlim. Riyad: Camiatü’l-İmâm Muhammed b. Su’ûd el-İslâmiyye, 2. Basım, 1411/1991.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Mecmû’u’l-Fetâvâ. Suudi Arabistan: Mecmeu Melik Fahd li Tabaati’l-Mushafi’ş-Şerîf, 3. Basım, 1416/1995.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Beyânü Telbîsü’l-Cehmiyye fî Te’sîsi Bida’ihim el-Kelamiyye. thk. Komisyon. Suudi Arabistan: Mecmeu Melik Fahd li Tabaati’l-Mushafi’ş-Şerîf, 1. Basım, 1426.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Mecmûu’l-Fetâvâ, thk. Abdurrahman b. Muhammed b. Kasım. Suudi Arabistan Medine: Mecmeu’l- Melik Fahd li Tabâati’l-Mushafi’ş-Şerîf, 1416/1995.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Şerhü Hadîsi’n-Nüzûl. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslamiyye, 1397/1997.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Şerhü Hadisi İmrân b. Hüseyin. Mecmûatü’r-Resâil ve’l-Mesâil içerisinde. Beyrut: Dârü’l-Kütüb el- İlmiyye, ts. 5/347-414.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. es-Safediyye. thk. Muhammed Reşâd Salim. Mısır: Mektebetü İbn Teymiyye, 2. Basım, 1406.
- el-İhmîmî, Bahaeddin Abdülvehhab Abdurrahman Şafiî. Risâle fî’r-red ala İbn Teymiyye fî Mes’eleti Havadisi la Evvel Leha. thk. Saîd Abdüllatif Fevde. y.y., 1997/1417.
- İlyas, Tahir, “(Mercânî’nin) Fıkıh Dairesinde Hizmetleri”, el-Mercânî, nşr. Sâlih b. Sâbit Ubeydeddin. 1/96-107. Kazan: Maarif Matbaası, 1915. /sayfa aralığı yazılması gerekiyor
- Kanlıdere, Ahmet, “Mercânî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/169-172. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
- Türkoğlu, İsmail ve Maraş, İbrahim. “Kursavî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. XXVI/447. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
- Maraş, İbrahim. “Çağdaş İslam Düşüncesi Açısından Tatar Cedidçilik Hareketi Hakkında Bir Değerlendirme” Şihabeddin Mercânî ve Kazan Kültürü. ed. Ali Arslan vd. I/34-35. Eskişehir: y.y., 2014.
- Maraş, İbrahim. “İdil Boyu Tatarlarının Geleneksel İslam Anlayışı”. Proceedings of the Second International Symposium on Islamic Civilisation in Volga-Ural Region. Kazan, 24-26 June 2005, 341-355. İstanbul: IRCICA, 2008.
- Maraş, İbrahim, Türk Dünyasında Dinî Yenileşme (1850-1917), İstanbul: Ötüken Yayınları, 2002.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. nşr. Ahmed Vanlıoğlu vd. 1-25. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2005-2010.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 13. cilt. çev. Kemal Sandıkçı. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 4. cilt. çev. Kemal Sandıkçı. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 5. Cilt. çev. Kemal Sandıkçı – Bekir Topaloğlu. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 2. Cilt. çev. Kemal Sandıkçı – Bekir Topaloğlu. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 14. cilt. çev. Kemal Sandıkçı. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2019.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. 3. cilt. thk. Bekir Topaloğlu ve dğr., İstanbul: Mizân Yayınevi, 2019.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Nâzûretu’l-Hakk fî Farziyyeti’l-Işâi ve in lem Yağîb eş-Şefaku. Kazan: y.y., 1287/1870.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Nazuratu’l-Hakk. thk. Orhan Ençakar-Abdülkadir Yılmaz. İstanbul: y.y, 2012.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Hâşiye Ala Şerhi Akâid el-Adûdiyye (el-Azbu’l-Furât). İstanbul: y.y., 1317.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. el-Hikmetü’l-Bâliğa el-Cinniyye fî Şerhi’l-Akâidi’l-Hanefiyye. Kazan: y.y., 1888.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Hakku’l-Ma’rifeti ve Hüsni’l-İdrâki bimâ Yelzemü fî Vücûbi’l- Fıtri ve’l-İmsâki. thk. Lüey Abdurraûf el-Halilî el-Hanefî. 1. Basım. Ürdün: y.y., 1437/2016.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Müstefâdü’l-ahbâr fî ahvâli Kazân ve Bulgār. 1. cilt. Kazan: y.y., 1303/1885, 1897; 2. cilt, Kazan: y.y., 1900.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Muḫtaṣarü’n-Nücûmi’z-zâhire fî aḥvâli Mıṣr ve’l-Ḳāhire. f. 39, nr. 24. İnstitut Istorii, Yazıka i Literaturi imeni Galimdjana İbragimova, Kazanskiy Filial Akademiya Nauk [İYALİ KFAN].
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Vefiyyetü’l-Eslâf ve Tahiyyetü’l-Ahlâf. 611 ar, T.2.3., v. 467a-b. (Elektronik PDF dosyası)
- en-Nesefî, Ebû’l-Muîn Meymûn b. Muhammed. Tabsıratu’l-Edille. thk. Hüseyin Atay. 2. Basım. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2004.
- Rızâeddin b. Fahreddin. Rihletü’l-Mercânî. Kazan: y.y., 1897.
- Rızaeddin b. Fahreddin. Kalem ve Kılıç Üstadı Şeyhülislâm İbn Teymiyye ve Mücadelesi. haz. Ömer Hakan Alp. İstanbul: Özgü yayınları, 2007.
- Rızaeddin b. Fahreddin. İbn Teymiyye. Orenburg: Vakit Matbaası, 1911.
- Şerâitü’l-Îmân- Usloviya Verı (Tatarca ve Rusça olarak), Üniversite Mat., Kazan 1894.
- Şeref, Şeher. “Mercânî”. Mercânî. nşr. Sâlih b. Sâbit Ubeydeddin. 1/96-107. Kazan: Maarif Matbaası, 1915.
- Türkoğlu, İsmail. Rusya Müslümanları Arasındaki Yenileşme Hareketinin Öncülerinden Rızaeddin Fahreddin. İstanbul: Ötüken Yayınları, 2000.
- el-Yâfiî, Afifüddin Abdullah b. Es’ad b. Ali. Mir’âtü’l-Cenân ve İbretü’l-Yakzân fî Ma’rifeti Havâdisi’z-Zamân. thk. Abdullah Muhammed el-Cüburî. Beyrut: Dâru’l-Mektebeti’l-İlmiyye, 1417/1997.
- Yaltkaya, M. Şerafettin. “Türk Kelâmcıları”. DFİFM. 23:7-15. İstanbul: Burhaneddin Matbaası, 1932.
Düzeltme: An Assessment of an Issue Rizāeddīn Fakhraddīn Left in Suspence on the Sources Used By Al-Marjānī Related to Ibn Taymiyya
Düzeltme Notu
In the cited article published in the second issue of the 14th vo-lu-me of the e-Makalat Journal of Research on Islamic Sects, it has been determined by an author that footnotes have not been fo-und since footnote 61. We apologize to our readers for this error. We thank the author who reported the error for his sensitivity. The number of pages of the article was preserved, the mentioned deficiencies were corrected, and it was republished.
Öz
In the book of Ibn Taymiyya by Rızāeddīn Fakhraddīn I saw that Al-Marjānī was the first person to mention or not about Ibn Taymiyya among the scholars of Idil-Ural. He argued that Ibn Taymiyya’s works were known before 1910 through the books of others among Russian Muslims. The reason why he put forward such a claim is that he came across information about Ibn Taymiyya’s views in a worksheet of al-Marjānī’s marjin that it is stated that Ibn Taymiyya is one of the “notables of the Hanbalīs” and “he is a partisan of tradition/hadith”, “attributes and proves direction and place to Allah”, “the arsh is a literal space”, “he did not say the universe is a hādith (created afterward) with all its particles” and “he was satisfied with the nature of the discrete cast”. He made a great effort to illuminate the sources of these statements of al-Marjānī, but he left the issue in suspense. In this article, we will discuss the issue of “whether al-Marjānī is the first person among the Muslims of Russia to be interested in and talk about Ibn Taymiyya and his works”, which Rızāeddīn Fakhraddīn has left in suspense, we will analyze with reference to al-Marjānī’s Wafiyya, Ibn Taymiyya’s works and refutations to his writings in a comparative way and contribute to the clarification of this pending issue.
Anahtar Kelimeler
al-Marjānī Rızāeddīn Fakhraddīn Russian Muslims Ibn Taymiyya Temporal Origin of the Universe
Kaynakça
- Arslan, Ahmet Turan. “Şihâbuddin Mercânî’nin Tasavvuf Anlayışı”. Kazanlı Yenilikçi Alimler: Şehabettin Mercani ve Kazan Kültürü. I/96-107. Eskişehir: y.y., 2014.
- el-Barûdî, Alimcan b. Muhammedcan. “Mercânî Hakkında Makale ve Hatıralar”. el-Mercânî. nşr. Sâlih b. Sâbit Ubeydeddin. 1/96-107. Kazan: Maarif Matbaası, 1915.
- Baş, Derya. “Yâfiî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/175-177. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
- Bigiyef, Zahir. Maveraunnehir’de Seyahat. yay. Musa Carullah. Kazan: y.y., 1908.
- el-Buhârî, Alâüddîn Muhammed b. Muhammed el-Hanefî. Mülcimetü’l-Mücessime. thk. Saîd Abdüllatif Fude. Beyrut: Dâru’z-Zehâir, 1434/2013.
- ed-Devvânî. “Şerhü Akâidi’l-Adûdiyye”. Hâşiye Ala Şerhi Akâid el-Adûdiyye (el-Azbu’l-Furât). mlf. Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Mercânî el-Kazânî. İstanbul, y.y., 1316. Sayfa aralığı yazılması gerekiyor.
- İbn Tağrîberdî, Ebû’l-Mehâsin Cemalüddin Yusuf İbn Tağrîberdî b. Abdullah ez-Zâhirî el-Hanefî. Nücûmi’z- zâhire fî aḥvâli Mıṣr ve’l-Ḳāhire. nşr. Vezaretü’s-Sekâfe ve’l-İrşâd el-Kavmî. Mısır: Dâru’l-Kütüb, 1929.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Der’ü Teârüzi’l-Akl ve’n-Nakli. thk. Muhammed Reşâd Sâlim. Riyad: Camiatü’l-İmâm Muhammed b. Su’ûd el-İslâmiyye, 2. Basım, 1411/1991.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Mecmû’u’l-Fetâvâ. Suudi Arabistan: Mecmeu Melik Fahd li Tabaati’l-Mushafi’ş-Şerîf, 3. Basım, 1416/1995.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Beyânü Telbîsü’l-Cehmiyye fî Te’sîsi Bida’ihim el-Kelamiyye. thk. Komisyon. Suudi Arabistan: Mecmeu Melik Fahd li Tabaati’l-Mushafi’ş-Şerîf, 1. Basım, 1426.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Mecmûu’l-Fetâvâ, thk. Abdurrahman b. Muhammed b. Kasım. Suudi Arabistan Medine: Mecmeu’l- Melik Fahd li Tabâati’l-Mushafi’ş-Şerîf, 1416/1995.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Şerhü Hadîsi’n-Nüzûl. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslamiyye, 1397/1997.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. Şerhü Hadisi İmrân b. Hüseyin. Mecmûatü’r-Resâil ve’l-Mesâil içerisinde. Beyrut: Dârü’l-Kütüb el- İlmiyye, ts. 5/347-414.
- İbn Teymiyye, Takiyüddîn Ebû’l-Abbas Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah b. Ebî’l-Kâsım el- Harrânî. es-Safediyye. thk. Muhammed Reşâd Salim. Mısır: Mektebetü İbn Teymiyye, 2. Basım, 1406.
- el-İhmîmî, Bahaeddin Abdülvehhab Abdurrahman Şafiî. Risâle fî’r-red ala İbn Teymiyye fî Mes’eleti Havadisi la Evvel Leha. thk. Saîd Abdüllatif Fevde. y.y., 1997/1417.
- İlyas, Tahir, “(Mercânî’nin) Fıkıh Dairesinde Hizmetleri”, el-Mercânî, nşr. Sâlih b. Sâbit Ubeydeddin. 1/96-107. Kazan: Maarif Matbaası, 1915. /sayfa aralığı yazılması gerekiyor
- Kanlıdere, Ahmet, “Mercânî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/169-172. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
- Türkoğlu, İsmail ve Maraş, İbrahim. “Kursavî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. XXVI/447. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
- Maraş, İbrahim. “Çağdaş İslam Düşüncesi Açısından Tatar Cedidçilik Hareketi Hakkında Bir Değerlendirme” Şihabeddin Mercânî ve Kazan Kültürü. ed. Ali Arslan vd. I/34-35. Eskişehir: y.y., 2014.
- Maraş, İbrahim. “İdil Boyu Tatarlarının Geleneksel İslam Anlayışı”. Proceedings of the Second International Symposium on Islamic Civilisation in Volga-Ural Region. Kazan, 24-26 June 2005, 341-355. İstanbul: IRCICA, 2008.
- Maraş, İbrahim, Türk Dünyasında Dinî Yenileşme (1850-1917), İstanbul: Ötüken Yayınları, 2002.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. nşr. Ahmed Vanlıoğlu vd. 1-25. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2005-2010.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 13. cilt. çev. Kemal Sandıkçı. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 4. cilt. çev. Kemal Sandıkçı. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 5. Cilt. çev. Kemal Sandıkçı – Bekir Topaloğlu. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 2. Cilt. çev. Kemal Sandıkçı – Bekir Topaloğlu. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. 14. cilt. çev. Kemal Sandıkçı. ed. Yusuf Şevki Yavuz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2019.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. 3. cilt. thk. Bekir Topaloğlu ve dğr., İstanbul: Mizân Yayınevi, 2019.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Nâzûretu’l-Hakk fî Farziyyeti’l-Işâi ve in lem Yağîb eş-Şefaku. Kazan: y.y., 1287/1870.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Nazuratu’l-Hakk. thk. Orhan Ençakar-Abdülkadir Yılmaz. İstanbul: y.y, 2012.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Hâşiye Ala Şerhi Akâid el-Adûdiyye (el-Azbu’l-Furât). İstanbul: y.y., 1317.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. el-Hikmetü’l-Bâliğa el-Cinniyye fî Şerhi’l-Akâidi’l-Hanefiyye. Kazan: y.y., 1888.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Hakku’l-Ma’rifeti ve Hüsni’l-İdrâki bimâ Yelzemü fî Vücûbi’l- Fıtri ve’l-İmsâki. thk. Lüey Abdurraûf el-Halilî el-Hanefî. 1. Basım. Ürdün: y.y., 1437/2016.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Müstefâdü’l-ahbâr fî ahvâli Kazân ve Bulgār. 1. cilt. Kazan: y.y., 1303/1885, 1897; 2. cilt, Kazan: y.y., 1900.
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Muḫtaṣarü’n-Nücûmi’z-zâhire fî aḥvâli Mıṣr ve’l-Ḳāhire. f. 39, nr. 24. İnstitut Istorii, Yazıka i Literaturi imeni Galimdjana İbragimova, Kazanskiy Filial Akademiya Nauk [İYALİ KFAN].
- el-Mercânî, Şihâbüddîn b. Bahaüddîn el-Kazânî. Vefiyyetü’l-Eslâf ve Tahiyyetü’l-Ahlâf. 611 ar, T.2.3., v. 467a-b. (Elektronik PDF dosyası)
- en-Nesefî, Ebû’l-Muîn Meymûn b. Muhammed. Tabsıratu’l-Edille. thk. Hüseyin Atay. 2. Basım. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2004.
- Rızâeddin b. Fahreddin. Rihletü’l-Mercânî. Kazan: y.y., 1897.
- Rızaeddin b. Fahreddin. Kalem ve Kılıç Üstadı Şeyhülislâm İbn Teymiyye ve Mücadelesi. haz. Ömer Hakan Alp. İstanbul: Özgü yayınları, 2007.
- Rızaeddin b. Fahreddin. İbn Teymiyye. Orenburg: Vakit Matbaası, 1911.
- Şerâitü’l-Îmân- Usloviya Verı (Tatarca ve Rusça olarak), Üniversite Mat., Kazan 1894.
- Şeref, Şeher. “Mercânî”. Mercânî. nşr. Sâlih b. Sâbit Ubeydeddin. 1/96-107. Kazan: Maarif Matbaası, 1915.
- Türkoğlu, İsmail. Rusya Müslümanları Arasındaki Yenileşme Hareketinin Öncülerinden Rızaeddin Fahreddin. İstanbul: Ötüken Yayınları, 2000.
- el-Yâfiî, Afifüddin Abdullah b. Es’ad b. Ali. Mir’âtü’l-Cenân ve İbretü’l-Yakzân fî Ma’rifeti Havâdisi’z-Zamân. thk. Abdullah Muhammed el-Cüburî. Beyrut: Dâru’l-Mektebeti’l-İlmiyye, 1417/1997.
- Yaltkaya, M. Şerafettin. “Türk Kelâmcıları”. DFİFM. 23:7-15. İstanbul: Burhaneddin Matbaası, 1932.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Düzeltme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Kabul Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Cilt: 15 Sayı: 1 |
_____________________________________ ISSN 1309-5803 e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi _______________________________