Research Article
BibTex RIS Cite

İslam Mezhepleri Tarihi’nde İsimlendirme Sorunu ve Bir Mezhep, Ekol, Gelenek ya da Grubun Kendi Sistematiği İçerisinde Ele Alınmasının Önemi -Alevî Nitelemeli Gelenek Örnekleminde-

Year 2023, Volume: 16 Issue: 1, 143 - 181, 30.06.2023
https://doi.org/10.18403/emakalat.1314872

Abstract

Bu çalışma İslam Mezhepleri Tarihi’nde isimlendirme sorunu ve bir mezhep, ekol, gelenek veya grubun kendi sistematiği içerisinde ele alınması konularını Alevî nitelemeli gelenek örnekleminde incelemektedir. Bir mezhep, ekol, gelenek ya da grubun isimlendirilmesi; kurucu ismi, ana düşüncesi, iddiaları ve kavramları, mekânla ilişkisi gibi hususlarda sunduğu veriler bakımından önemlidir. Diğer önemli bir husus da bunların kendi sistematik yapısı ve kavramları gözetilerek ele alınmasının gerekliliğidir. Nitel araştırma yöntemiyle yürütülen bu araştırmada, Alevî nitelemeli gelenek mensubu topluluklarla ilgili bazı tartışmalı konuların, Mezhepler Tarihi’nin söz konusu iki alandaki metodik yaklaşımları merkezinde incelenmesi amaçlanmaktadır. Alevî nitelemeli topluluklar, ocak sistemine dayalı olarak varlıklarını sürdürmekte ve her ocak farklı bir tasavvufî neşveye sahip olabilmektedir. Gerek ocak farklılığı gerek tasavvufî ekol mensubiyeti, ana konulardan âdâb ve erkâna hemen hemen bütün alanlarda ocaklar arasında farklılıkların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu durumda Alevî gelenekle ilgili yürütülecek çalışmalarda öncelikle ocak sistemi dikkate alınmalıdır. “Sırf tesmiye mahiyeti değiştirmese” de isimlendirmenin olay ya da olgunun keyfiyetiyle irtibatlı olduğu açıktır. Dolayısıyla isimlendirme hususunda ocakların geleneksel olarak taşıdıkları isimler merkeze alınarak ana ocak ve alt ocaklar sistematiğine dayalı mevcut durum göz önünde bulundurulmalı; geleneğe kimliğini kazandıran ana konular, dinî sosyokültürel kurumsal yapılar ele alınırken de her ocağın kendi sistematiği ve kavramsal örüntüsü dikkate alınmalıdır.

Thanks

Derginin bütün ekibine akademik dünyaya katkıları nedeniyle teşekkür ediyor, başarılar diliyorum.

References

  • Akoğlu, Muharrem. “Mu‘tezile”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 69-86. Ankara: Nobel, 2020.
  • Aksüt, Hamza. Aleviler Türkiye-İran-Irak-Suriye-Bulgaristan. Ankara: Yurt Kitap-Yayın, 2009.
  • Aktürk, Hamit – Tuğrul, Talip. “Alevî Bektaşî Kaynaklarında İnsan Yetiştirme Modeli”. 2014 Kutlu Doğum Sempozyumu-Erzurum. 707-721. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2015.
  • Alkan, Necmettin. “Alman Kaynaklarına Göre Osmanlı Nusayrîleri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi Nusayrîlik Özel Sayısı 54/ (2010), 135-148.
  • Altınok, Baki Yaşa. “Giriş”. Hızırnâme. Haz. Baki Yaşa Altınok, 5-30. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Atalan, Mehmet. Türk Kültüründe Muhammed Hanefi Cenknâmeleri. İstanbul: TBBD Yayınları, 2011.
  • Avcu, Ali. “İsmâilîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 147-166. Ankara: Nobel, 2020.
  • Aydınlı, Osman. Akılcı Din Söylemi Farklı Yönleriyle Mu‘tezile Ekolü. Ankara: Hititkitap Yayınevi, 2010.
  • Bardakoğlu, Ali. “Fıkıh”. İlmihal. 1/141-182. İstanbul: TDV Yayınları, 2 cilt, 1994.
  • Besmele Tefsiri. Haz. Hamiye Duran. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Beşe, Ahmet. “İngiliz ve Amerikan Kayıtlarında Nusayrîler”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi Nusayrîlik Özel Sayısı 54/ (2010), 159-182.
  • Bisâtî, Şeyh Sâfî Buyruğu (Menâkıbu’l-Esrâr Behcetü’l-Ahrâr). Haz. Ahmet Taşğın. (Ankara: Rheda- Wiedenbrück Çevresi Alevi Kültür Derneği Yayınları, 2003.
  • Bozan, Metin. “Şeyh ‘Adî’siz Yezidîlik: Yezidîlerin ‘Adî b. Musâfir Algısında Yaşanan Farklılaşmalar”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 53/2 (2012), 23-41.
  • Bozan, Metin. “Yezidilik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. Hasan Onat - Sönmez Kutlu. 455-481. Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
  • Bozan, Metin. “Yezîdîlik/Êzîdîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 267-287. Ankara: Nobel, 2020.
  • Bozkuş, Metin. Sivas Aleviliği. Isparta: Fakülte Kitabevi, 2. Baskı, 2006.
  • Bulut, Halil İbrahim. Dünden Bugüne Siyasi-İtikadî İslam Mezhepleri Tarihi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 3.Baskı, 2019.
  • Buyruk. Haz. Fuat Bozkurt. İstanbul: 1982.
  • Büyükkara, Mehmet Ali. “Bir Bilim Dalı Olarak İslâm Mezhepleri Tarihi ile İlgili Metodolojik Problemler”. İslâmî İlimlerde Metodoloji: Usûl Mes’elesi 1. 441-491. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
  • Büyükkara, Mehmet Ali. “İslam Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Terminolojiyle İlişkili Sorunlar” İslâmî Araştırmalar 19/2 (2006), 257-271.
  • Büyükkara, Mehmet Ali. “Mezhepler Tarihine Giriş”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M Ali Büyükkara. 3-24. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, 2012.
  • Coşan, Mahmud Esad. Hacı Bektaş-ı Velî Makâlât. Ankara: Seha Neşriyat, ty.
  • Coşkun, Hasan. Tokat Alevîleri “Sırrımız Türklük”. Ankara: Kitabe Yayınları, 2021.
  • Çelebi, Abdullah. Amasyalı Fedayî Baba Divanı. İstanbul: Can Yayınları, 1991.
  • Dalkılıç, Mehmet. “Haricîlik”, İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M Ali Büyükkara. 43-50. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, 2012.
  • Dalkıran, Sayın. “Alevî Kimliği ve Anadolu Alevîliği Üzerine Bir Deneme”. Ekev Akademi Dergisi 6/10 (2002), 95-117.
  • Demirtaş, Mehmet. Horasan’dan Balkanlara Şücaaddin Veli Ocağı ve Erkanı. 2015.
  • Doğanay, Eraslan. Anadolu’da Yaşayan Dergâhlar. İstanbul: Can Yayınları, 2000.
  • Efendioğlu, Mehmet. “Şeyhayn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/ 80. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Ekinci, Mustafa. Anadolu Alevîliğinin Tarihsel Arka Planı. İstanbul: Beyan Yayınları, 2002.
  • Er, Abdullah. “Fransızca Yazılı Kaynaklarda Nusayrîler”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi Nusayrîlik Özel Sayısı 54/ (2010), 149-158.
  • Erdebilli Şeyh Safî ve Buyruğu. Haz. Mehmet Yaman. İstanbul: 1994.
  • Erdoğdu Başaran, Reyhan. “Nida’dan Takiyye’ye: Nusayri-Alevi İnancında Nida ve Takiyye Uygulaması”. Eskiyeni: Sosyal Bilimler Dergisi 46 (2022), 53-71.
  • Erkan, Ümit. 16. Yüzyılda Osmanlı’da Kızılbaş Ayaklanmaları. Ankara: Araştırma Yayınları, 2016.
  • Erkânnâme I (Tasavvuf Risâlesi). Haz. Doğan Kaplan. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Ersal, Mehmet. Alevilik Kavramlar ve Ocak Sistemi –Çubuk Havzası Örneği-. Ankara: Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Yayınları, 2016.
  • Güngör, Özcan. “Alevilik Üst Kimliği Kullanımının Aleviler-Nusayriler Bağlamında Dış Kimlik-İç Kimlik Yansımaları”. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 12/2 (2017), 75-90.
  • Güngör, Özcan. “Üst Kavramsallaştırma Olarak Alevilik: Akide ve İbadetler Açısından Alevilik-Nusayrilik İlişkisi”. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 10/1 (2017), 45-69.
  • Haziray, İsmail - Ayhan, Muhlis Halis. İsmail Sebati’den Deyişler. İstanbul: 2001.
  • İğde, Muhyeddin. Siyasi-İtikadi Bir Mezhep Olarak Hanbeliliğin Teşekkül Süreci. İstanbul: M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2016.
  • İmam Cafer Buyruğu. Haz. Adil Ali Atalay. İstanbul: Can Yayınları, 1998.
  • İşcan, Mehmet Zeki. “Halku’l-Kur’an Teorisi ve Dini Düşüncede Yenilik”. Bilim, Ahlak ve Sanat Bağlamında Çağdaş İslam Algıları 26-28 Kasım 2010. 1/163-174. Samsun: Canik Belediyesi, 2011.
  • Kalaycı, Mehmet. “Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâat”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 211-233. Ankara: Nobel, 2020.
  • Kaplan, Doğan. “Giriş”. Erkânnâme I. Haz. Doğan Kaplan. 13-17. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Kaplan, Doğan. Yazılı Kaynaklarına Göre Alevîlik. Ankara: TDV Yayınları, 2010.
  • Kaplan, Yaşar. Günümüz Yezidiliği. İstanbul: Nûbihar 2013.
  • Karadaş, Cağfer. “İman Konuları”. İslam’a Giriş- Temel Esaslar. 137-213. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2008.
  • Kılavuz, Ahmed Saim. “Akaid”. İlmihal. 68-141. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
  • Kılavuz, Ahmet Saim. Ana Hatlarıyla İslâm Akâidi ve Kelâma Giriş. İstanbul: Ensar Yayınları, 30. Baskı, 2018.
  • Kutlu, Sönmez. “Aleviliğin Dinî Statüsü: Din, Mezhep, Tarikat, Heterodoksi, Ortodoksi veya Metadoksi”. İslâmiyât 7/3 (2003), 31-54.
  • Kutlu, Sönmez. Alevîlik-Bektaşîlik Yazıları, Alevîliğin Yazılı Kaynakları, Buyruk, Tezkire-i Şeyh Safî. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2006.
  • Kutlu, Sönmez. Mezhepler Tarihine Giriş. İstanbul: Dem Yayınları, 2008.
  • Kutlu, Sönmez – Parlak, Nizamettin. “Önsöz ve Mukaddime”. Makâlât Şeyh Safî Buyruğu, Erdebîlî, Şeyh Safiyeddin. Haz. Kutlu Sönmez - Parlak Nizamettin. 9-99. İstanbul: Horasan Yayınları, 2008.
  • Kutlu, Sönmez. “Mürcie”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. Hasan Onat - Sönmez Kutlu. 91-126. Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
  • Maden, Fahri. “Keçeci Baba Ocağı”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 71 (2014): 147-168.
  • Makâlât. Haz. A. Yılmaz, M. Akkuş, A. Öztürk. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Masignon, Louis. “Nusayriler”. İslam Ansiklopedisi. 9/365-370. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1993.
  • Melikoff, İrene. Uyur İdik Uyardılar Alevîlik-Bektaşîlik Araştırmaları. Trc. Turan Alptekin. İstanbul: Cem Yayınları, 1994.
  • Moosa, Matti. “’Alawîyah”. The Oxford Encyclopedia of The Modern Islamic World. Ed. John L. Esposito. 63-64. Oxford: Oxford Pres, 1995.
  • Namlı, Abdullah. “Kazâ ve Kadere İman”. İslâm İnanç Esasları. Ed. Sönmez Vecdi – Karaağaç, Hilmi. Ankara: Lisans Yayıncılık, 2021.
  • Noyan, Bedri. Bütün Yönleriyle Bektâşîlik ve Alevîlik. Ankara: Andıç Yayınları, 1998.
  • Ocak, Ahmet Yaşar. “Babaîler İsyanından Kızılbaşlığa: Anadolu’da İslâm Heterodoksisinin Doğuş ve Gelişim Tarihine Kısa Bir Bakış”. Belleten 64/239 (2000), 129-159.
  • Onat, Hasan. “Kızılbaşlık Farklılaşması Üzerine”. İslâmiyât 7/3 (2003), 111-126.
  • Onat, Hasan. “Kimlik-Teoloji İlişkisi Bağlamında Alevilik-Bektaşilikle İlgili Kimlik Tartışmaları Üzerine”. Alevilik- Bektaşilik Araştırmaları Dergisi [Prof. Dr. Irene Melikoff’un Anısına] 1 (2009), 18-34.
  • Osman, Haşim. Hel el-‘Aleviyyûn Şîa?. Beyrut: Müessesetül’l-‘âlemî li’l-matbû‘ât, 1994.
  • Öğüt, Salim. “Ef‘âl-i Mükellefîn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/ 45. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
  • Öz, Baki. Dünyada ve Türkiye’de Alevi-Bektaşi Dergâhları. İstanbul: Can Yayınları, 2001.
  • Öz, Mustafa. Başlangıçtan Günümüze İslâm Mezhepleri Tarihi. İstanbul: Ensar Yayınları, 2011.
  • Özdemir, Metin. İslam İnanç Esasları. Ankara: Bilay Yayınları, 2017.
  • Özmen, İsmail. Alevi-Bektaşi Şiirleri Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
  • Öztelli, Cahit. Bektaşî Gülleri Alevî-Bektâşî Şiirleri Antolojisi. İstanbul: Milliyet Yayınları, 1973.
  • Rençber, Fevzi. “Adıyaman Yöresi Alevî Ocakları”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2013), 159-170.
  • Rençber, Fevzi. “Alevî Ocakzâdelerin Problemleri ve Çözüm Önerileri”. The Journal of Academic Social Science Studies 6/4 (2013), 686-689.
  • Rençber, Fevzi. Hakk Muhammed Ali Aşkı, Adıyaman Alevileri. Ankara: Gece Kitaplığı, 2016.
  • Rençber, Fevzi. Oryantalistlere Göre Alevilik ve Bektaşilik. Ankara: Gece Kitaplığı, 2018.
  • Rençber, Fevzi. Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevîlikte Cem ve Cem Evleri. Şırnak: Şırnak Üniversitesi Yayınları, 2018.
  • Saltık, Veli. “Sarı Saltuk ve Saltuklular”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 34 (2005), 11-31.
  • Sarıkaya, Mehmet Saffet. “Bektâşî-Alevîlerde Bir Dua: Nâdı Ali”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (1998), 17-31.
  • Sarıkaya, Mehmet Saffet. İslam Düşünce Tarihinde Mezhepler. Isparta: Tuğra Matbaası, 2001.
  • Sarıkaya, M. Saffet. “Alevilik-Bektaşiliğin Tasavvufi Boyutu Üzerine”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 82 (2017), 9-23.
  • Sarıkaya, Mehmet Saffet. “Nusayrîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 191-209. Ankara: Nobel, 2020.
  • Savaş, Saim. XVI. Asırda Anadolu’da Alevîlik. Ankara: Vadi Yayınları, 2002.
  • Selçuk, Ali. Tahtacılar. İstanbul: Yeditepe Yayınları, 2004.
  • Subaşı, Necdet. “Türk Modernleşmesi ve Alevîler”. Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü. Edit. Ahmet Yaşar Ocak. 110-121. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2009.
  • Şentürk, Lütfi – Yazıcı, Seyfettin. İslam İlmihali. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 17. Baskı, 2011.
  • Şenzeybek, Aytekin. “Dürzîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 167-189. Ankara: Nobel, 2020.
  • Şenzeybek, Aytekin. “Suriye’de Dürzi-Nusayri-İsmaili ve Sünni İlişkileri”. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları 6/2 (2013), 469-493.
  • Tavîl, Muhammed Emin Gâlib. Arap Alevîlerinin Tarihi ‘nusayrîler’. Çev. İsmail Özdemir. İstanbul: Çiziyazıları, 2000.
  • Teber, Ömer Faruk - Öz, Ayşe Gül - Yılmaz, Sabri. “Risâle-i Ca‘fer-i Sâdık Üzerinden Ondört Ma’sumân-ı Pâk On Yedi Kemer-Best”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/53 (2017), 914-920.
  • Teber, Ömer Faruk. “Osmanlı Belgelerinde Alevilik İçin Kullanılan Dini - Siyasi Tanımlamalar”. Anadolu’da Aleviliğinin Dünü ve Bugünü. Ed. Halil İbrahim Bulut. 69-80. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları, 2010.
  • Topaloğlu, Bekir. “Kader”. İslâm’da İman Esasları. 491-507. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 3. Baskı, 2017.
  • Tozlu, Selahattin. “Osmanlı Arşiv Belgelerinde Antakya ve İskenderun Nusayrîleri (19. Yüzyıl)”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi Nusayrîlik Özel Sayısı 54/ (2010), 79-110.
  • Türkel, Rifat. Karadonlu Can Baba ve Alevîlik. Kütahya: Academia Yayınevi, 2016.
  • Türkel, Rifat. “Vehhâbîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 289-311. Ankara: Nobel, 2020.
  • Uyar, Mazlum “Nusayrilik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. Hasan Onat - Sönmez Kutlu. 299-340. Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
  • Üçer, Cenksu. “Alevîliğin Neliği ve Şî’îlik (Caferîlik) ile İlişkisinin Çerçevesi”. Marife Dergisi 8/3 (2008), 205-238.
  • Üçer, Cenksu. “Alevîlik; Yapılar, Grupların Temel Özellikleri ve Bazı Mülahazalar”. Dinî Araştırmalar Dergisi 12/33 (2009), 63-88.
  • Üçer, Cenksu. Tokat Yöresinde Geleneksel Alevîlik. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 3. Baskı, 2015.
  • Üçer, Cenksu. Alevîlikte Musâhiblik. Ankara: Araştırma Yayınları, 2. Baskı, 2015.
  • Üçer, Cenksu. “Aleviliğin Yanlış Algılanması: Muharrem Uygulamaları Örneği”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 74 (2015), 46.
  • Üçer, Cenksu. “Alevî Klasikleri Çalışmalarında Ocak Sisteminin Önemi Üzerine. Uluslararası Alevî-Bektâşî Klasikleri Sempozyumu Sakarya Üniversitesi, 8-9 Kasım 2014. 383-403. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2016.
  • Üçer, Cenksu. “Cemevi: Âdâb ve Erkânın İcrâ Edildiği Mekan”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 88 (2018), 59-84.
  • Üçer, Cenksu. Anadolu’da Alevî Ocakları ve Grupları. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2019.
  • Üçer, Cenksu. “Alevî Nitelemeli Gelenek ya da Ocak ve Gruplar Hakkında Yapılacak Çalışmalarda Ocak Sisteminin Dikkate Alınmasının Önemi”. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları 12/2 (2019), 353-402.
  • Üçer, Cenksu. “Cemevlerine Yasal Statü Verilmesi ve Bu Kapsamda Yürütülen Bazı Tartışmalara Dair”, e- Makâlât Mezhep Araştırmaları 15/2 (2022), 382.
  • Ümit, Mehmet. “Zeydîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 125-145. Ankara: Nobel, 2020.
  • Üzüm, İlyas. “Alevilerin Caferi Mezhebine Mensubiyetinin Arka Planı Alevilik-Caferilik İlişkisi veya İlişkisizliği”. İslâmiyât 6/3 (2003), 127-150.
  • Üzüm, İlyas. “Nurayrîlik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/ 270-275. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
  • Yalçın, Alemdar - Yılmaz, Hacı. “Bir Ocağın Tarihi: Seyyid Hacı Ali Türâbî Ocağı’na Ait Yeni Bilgiler”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 26 (2003), 83-120.
  • Yaman, Ali. “Alevîlerde Dedelik ve Dede Ocakları”. Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü. Ed. Ahmet Yaşar Ocak. 178-202. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2009.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. “Kader”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedis.. 24/58-63. İstanbul: TDV Yayınları, 2001. Yıldırım, Rıza. Geleneksel Alevilik İnanç, İbadetler, Kurumlar, Toplumsal Yapı, Kolektif Bellek. İstanbul: İletişim, 2018.
  • Yıldız, Harun. Anadolu Alevîliği Amasya Yöresi Bağlamında Bir İnceleme. Ankara: Araştırma Yayınları, 2014.
  • Yılmaz, Hacı. “Sultân Şücaaddin Velî Zâviyesi ve Vakfına Ait Yeni Belgelere Bir Bakış”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 37 (2005), 7-47.

The Problem of Naming in the History of Islamic Sects and the Importance of Handling a Sect, School, Tradition or Group in Its Systematic -In the Sample of Alevi Qualified Tradition-

Year 2023, Volume: 16 Issue: 1, 143 - 181, 30.06.2023
https://doi.org/10.18403/emakalat.1314872

Abstract

This study examines the problem of naming in the History of Islamic Sects and the handling of a sect, school, tradition or group within its own systematic, in the example of Alevi-qualified tradition. Naming of a sect, school, tradition or group; It is important in terms of the data it presents on issues such as the founder's name, main idea, claims and concepts, and its relationship with places. Another important point is that they should be handled by considering their own systematic structure and concepts. In this research, which is carried out with the qualitative research method, it is aimed to examine some controversial issues related to Alevi-qualified traditional communities, in the center of the methodical approaches of the History of Sects in these two fields. Alevi-called traditional communities continue their existence based on the ‘ocak’ system, and each ‘ocak’ can have a different mystical inclination. Both the difference in the ‘ocak’ and the affiliation of the sufi orders cause differences between the ‘ocak’s in almost all areas, from the main subjects to etiquettes and manners. In this case, the ‘ocak’system should be taken into account in the studies to be carried out on the Alevi tradition. It is clear that naming is related to the nature of the event or phenomenon, even though "the mere naming does not change the nature". Therefore, the current situation based on the main and sub ocaks’ systematics should be taken into account by taking the traditional names of the ocaks to the center in naming issues; while the main issues that give the tradition its identity and religious-socio-cultural institutional structures are discussed, the systematic and conceptual pattern of each ‘ocak’ should be considered.

References

  • Akoğlu, Muharrem. “Mu‘tezile”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 69-86. Ankara: Nobel, 2020.
  • Aksüt, Hamza. Aleviler Türkiye-İran-Irak-Suriye-Bulgaristan. Ankara: Yurt Kitap-Yayın, 2009.
  • Aktürk, Hamit – Tuğrul, Talip. “Alevî Bektaşî Kaynaklarında İnsan Yetiştirme Modeli”. 2014 Kutlu Doğum Sempozyumu-Erzurum. 707-721. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2015.
  • Alkan, Necmettin. “Alman Kaynaklarına Göre Osmanlı Nusayrîleri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi Nusayrîlik Özel Sayısı 54/ (2010), 135-148.
  • Altınok, Baki Yaşa. “Giriş”. Hızırnâme. Haz. Baki Yaşa Altınok, 5-30. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Atalan, Mehmet. Türk Kültüründe Muhammed Hanefi Cenknâmeleri. İstanbul: TBBD Yayınları, 2011.
  • Avcu, Ali. “İsmâilîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 147-166. Ankara: Nobel, 2020.
  • Aydınlı, Osman. Akılcı Din Söylemi Farklı Yönleriyle Mu‘tezile Ekolü. Ankara: Hititkitap Yayınevi, 2010.
  • Bardakoğlu, Ali. “Fıkıh”. İlmihal. 1/141-182. İstanbul: TDV Yayınları, 2 cilt, 1994.
  • Besmele Tefsiri. Haz. Hamiye Duran. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Beşe, Ahmet. “İngiliz ve Amerikan Kayıtlarında Nusayrîler”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi Nusayrîlik Özel Sayısı 54/ (2010), 159-182.
  • Bisâtî, Şeyh Sâfî Buyruğu (Menâkıbu’l-Esrâr Behcetü’l-Ahrâr). Haz. Ahmet Taşğın. (Ankara: Rheda- Wiedenbrück Çevresi Alevi Kültür Derneği Yayınları, 2003.
  • Bozan, Metin. “Şeyh ‘Adî’siz Yezidîlik: Yezidîlerin ‘Adî b. Musâfir Algısında Yaşanan Farklılaşmalar”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 53/2 (2012), 23-41.
  • Bozan, Metin. “Yezidilik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. Hasan Onat - Sönmez Kutlu. 455-481. Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
  • Bozan, Metin. “Yezîdîlik/Êzîdîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 267-287. Ankara: Nobel, 2020.
  • Bozkuş, Metin. Sivas Aleviliği. Isparta: Fakülte Kitabevi, 2. Baskı, 2006.
  • Bulut, Halil İbrahim. Dünden Bugüne Siyasi-İtikadî İslam Mezhepleri Tarihi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 3.Baskı, 2019.
  • Buyruk. Haz. Fuat Bozkurt. İstanbul: 1982.
  • Büyükkara, Mehmet Ali. “Bir Bilim Dalı Olarak İslâm Mezhepleri Tarihi ile İlgili Metodolojik Problemler”. İslâmî İlimlerde Metodoloji: Usûl Mes’elesi 1. 441-491. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
  • Büyükkara, Mehmet Ali. “İslam Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Terminolojiyle İlişkili Sorunlar” İslâmî Araştırmalar 19/2 (2006), 257-271.
  • Büyükkara, Mehmet Ali. “Mezhepler Tarihine Giriş”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M Ali Büyükkara. 3-24. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, 2012.
  • Coşan, Mahmud Esad. Hacı Bektaş-ı Velî Makâlât. Ankara: Seha Neşriyat, ty.
  • Coşkun, Hasan. Tokat Alevîleri “Sırrımız Türklük”. Ankara: Kitabe Yayınları, 2021.
  • Çelebi, Abdullah. Amasyalı Fedayî Baba Divanı. İstanbul: Can Yayınları, 1991.
  • Dalkılıç, Mehmet. “Haricîlik”, İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M Ali Büyükkara. 43-50. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, 2012.
  • Dalkıran, Sayın. “Alevî Kimliği ve Anadolu Alevîliği Üzerine Bir Deneme”. Ekev Akademi Dergisi 6/10 (2002), 95-117.
  • Demirtaş, Mehmet. Horasan’dan Balkanlara Şücaaddin Veli Ocağı ve Erkanı. 2015.
  • Doğanay, Eraslan. Anadolu’da Yaşayan Dergâhlar. İstanbul: Can Yayınları, 2000.
  • Efendioğlu, Mehmet. “Şeyhayn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/ 80. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Ekinci, Mustafa. Anadolu Alevîliğinin Tarihsel Arka Planı. İstanbul: Beyan Yayınları, 2002.
  • Er, Abdullah. “Fransızca Yazılı Kaynaklarda Nusayrîler”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi Nusayrîlik Özel Sayısı 54/ (2010), 149-158.
  • Erdebilli Şeyh Safî ve Buyruğu. Haz. Mehmet Yaman. İstanbul: 1994.
  • Erdoğdu Başaran, Reyhan. “Nida’dan Takiyye’ye: Nusayri-Alevi İnancında Nida ve Takiyye Uygulaması”. Eskiyeni: Sosyal Bilimler Dergisi 46 (2022), 53-71.
  • Erkan, Ümit. 16. Yüzyılda Osmanlı’da Kızılbaş Ayaklanmaları. Ankara: Araştırma Yayınları, 2016.
  • Erkânnâme I (Tasavvuf Risâlesi). Haz. Doğan Kaplan. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Ersal, Mehmet. Alevilik Kavramlar ve Ocak Sistemi –Çubuk Havzası Örneği-. Ankara: Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Yayınları, 2016.
  • Güngör, Özcan. “Alevilik Üst Kimliği Kullanımının Aleviler-Nusayriler Bağlamında Dış Kimlik-İç Kimlik Yansımaları”. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 12/2 (2017), 75-90.
  • Güngör, Özcan. “Üst Kavramsallaştırma Olarak Alevilik: Akide ve İbadetler Açısından Alevilik-Nusayrilik İlişkisi”. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 10/1 (2017), 45-69.
  • Haziray, İsmail - Ayhan, Muhlis Halis. İsmail Sebati’den Deyişler. İstanbul: 2001.
  • İğde, Muhyeddin. Siyasi-İtikadi Bir Mezhep Olarak Hanbeliliğin Teşekkül Süreci. İstanbul: M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2016.
  • İmam Cafer Buyruğu. Haz. Adil Ali Atalay. İstanbul: Can Yayınları, 1998.
  • İşcan, Mehmet Zeki. “Halku’l-Kur’an Teorisi ve Dini Düşüncede Yenilik”. Bilim, Ahlak ve Sanat Bağlamında Çağdaş İslam Algıları 26-28 Kasım 2010. 1/163-174. Samsun: Canik Belediyesi, 2011.
  • Kalaycı, Mehmet. “Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâat”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 211-233. Ankara: Nobel, 2020.
  • Kaplan, Doğan. “Giriş”. Erkânnâme I. Haz. Doğan Kaplan. 13-17. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Kaplan, Doğan. Yazılı Kaynaklarına Göre Alevîlik. Ankara: TDV Yayınları, 2010.
  • Kaplan, Yaşar. Günümüz Yezidiliği. İstanbul: Nûbihar 2013.
  • Karadaş, Cağfer. “İman Konuları”. İslam’a Giriş- Temel Esaslar. 137-213. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2008.
  • Kılavuz, Ahmed Saim. “Akaid”. İlmihal. 68-141. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
  • Kılavuz, Ahmet Saim. Ana Hatlarıyla İslâm Akâidi ve Kelâma Giriş. İstanbul: Ensar Yayınları, 30. Baskı, 2018.
  • Kutlu, Sönmez. “Aleviliğin Dinî Statüsü: Din, Mezhep, Tarikat, Heterodoksi, Ortodoksi veya Metadoksi”. İslâmiyât 7/3 (2003), 31-54.
  • Kutlu, Sönmez. Alevîlik-Bektaşîlik Yazıları, Alevîliğin Yazılı Kaynakları, Buyruk, Tezkire-i Şeyh Safî. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2006.
  • Kutlu, Sönmez. Mezhepler Tarihine Giriş. İstanbul: Dem Yayınları, 2008.
  • Kutlu, Sönmez – Parlak, Nizamettin. “Önsöz ve Mukaddime”. Makâlât Şeyh Safî Buyruğu, Erdebîlî, Şeyh Safiyeddin. Haz. Kutlu Sönmez - Parlak Nizamettin. 9-99. İstanbul: Horasan Yayınları, 2008.
  • Kutlu, Sönmez. “Mürcie”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. Hasan Onat - Sönmez Kutlu. 91-126. Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
  • Maden, Fahri. “Keçeci Baba Ocağı”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 71 (2014): 147-168.
  • Makâlât. Haz. A. Yılmaz, M. Akkuş, A. Öztürk. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
  • Masignon, Louis. “Nusayriler”. İslam Ansiklopedisi. 9/365-370. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1993.
  • Melikoff, İrene. Uyur İdik Uyardılar Alevîlik-Bektaşîlik Araştırmaları. Trc. Turan Alptekin. İstanbul: Cem Yayınları, 1994.
  • Moosa, Matti. “’Alawîyah”. The Oxford Encyclopedia of The Modern Islamic World. Ed. John L. Esposito. 63-64. Oxford: Oxford Pres, 1995.
  • Namlı, Abdullah. “Kazâ ve Kadere İman”. İslâm İnanç Esasları. Ed. Sönmez Vecdi – Karaağaç, Hilmi. Ankara: Lisans Yayıncılık, 2021.
  • Noyan, Bedri. Bütün Yönleriyle Bektâşîlik ve Alevîlik. Ankara: Andıç Yayınları, 1998.
  • Ocak, Ahmet Yaşar. “Babaîler İsyanından Kızılbaşlığa: Anadolu’da İslâm Heterodoksisinin Doğuş ve Gelişim Tarihine Kısa Bir Bakış”. Belleten 64/239 (2000), 129-159.
  • Onat, Hasan. “Kızılbaşlık Farklılaşması Üzerine”. İslâmiyât 7/3 (2003), 111-126.
  • Onat, Hasan. “Kimlik-Teoloji İlişkisi Bağlamında Alevilik-Bektaşilikle İlgili Kimlik Tartışmaları Üzerine”. Alevilik- Bektaşilik Araştırmaları Dergisi [Prof. Dr. Irene Melikoff’un Anısına] 1 (2009), 18-34.
  • Osman, Haşim. Hel el-‘Aleviyyûn Şîa?. Beyrut: Müessesetül’l-‘âlemî li’l-matbû‘ât, 1994.
  • Öğüt, Salim. “Ef‘âl-i Mükellefîn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/ 45. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
  • Öz, Baki. Dünyada ve Türkiye’de Alevi-Bektaşi Dergâhları. İstanbul: Can Yayınları, 2001.
  • Öz, Mustafa. Başlangıçtan Günümüze İslâm Mezhepleri Tarihi. İstanbul: Ensar Yayınları, 2011.
  • Özdemir, Metin. İslam İnanç Esasları. Ankara: Bilay Yayınları, 2017.
  • Özmen, İsmail. Alevi-Bektaşi Şiirleri Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
  • Öztelli, Cahit. Bektaşî Gülleri Alevî-Bektâşî Şiirleri Antolojisi. İstanbul: Milliyet Yayınları, 1973.
  • Rençber, Fevzi. “Adıyaman Yöresi Alevî Ocakları”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2013), 159-170.
  • Rençber, Fevzi. “Alevî Ocakzâdelerin Problemleri ve Çözüm Önerileri”. The Journal of Academic Social Science Studies 6/4 (2013), 686-689.
  • Rençber, Fevzi. Hakk Muhammed Ali Aşkı, Adıyaman Alevileri. Ankara: Gece Kitaplığı, 2016.
  • Rençber, Fevzi. Oryantalistlere Göre Alevilik ve Bektaşilik. Ankara: Gece Kitaplığı, 2018.
  • Rençber, Fevzi. Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevîlikte Cem ve Cem Evleri. Şırnak: Şırnak Üniversitesi Yayınları, 2018.
  • Saltık, Veli. “Sarı Saltuk ve Saltuklular”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 34 (2005), 11-31.
  • Sarıkaya, Mehmet Saffet. “Bektâşî-Alevîlerde Bir Dua: Nâdı Ali”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (1998), 17-31.
  • Sarıkaya, Mehmet Saffet. İslam Düşünce Tarihinde Mezhepler. Isparta: Tuğra Matbaası, 2001.
  • Sarıkaya, M. Saffet. “Alevilik-Bektaşiliğin Tasavvufi Boyutu Üzerine”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 82 (2017), 9-23.
  • Sarıkaya, Mehmet Saffet. “Nusayrîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 191-209. Ankara: Nobel, 2020.
  • Savaş, Saim. XVI. Asırda Anadolu’da Alevîlik. Ankara: Vadi Yayınları, 2002.
  • Selçuk, Ali. Tahtacılar. İstanbul: Yeditepe Yayınları, 2004.
  • Subaşı, Necdet. “Türk Modernleşmesi ve Alevîler”. Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü. Edit. Ahmet Yaşar Ocak. 110-121. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2009.
  • Şentürk, Lütfi – Yazıcı, Seyfettin. İslam İlmihali. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 17. Baskı, 2011.
  • Şenzeybek, Aytekin. “Dürzîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 167-189. Ankara: Nobel, 2020.
  • Şenzeybek, Aytekin. “Suriye’de Dürzi-Nusayri-İsmaili ve Sünni İlişkileri”. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları 6/2 (2013), 469-493.
  • Tavîl, Muhammed Emin Gâlib. Arap Alevîlerinin Tarihi ‘nusayrîler’. Çev. İsmail Özdemir. İstanbul: Çiziyazıları, 2000.
  • Teber, Ömer Faruk - Öz, Ayşe Gül - Yılmaz, Sabri. “Risâle-i Ca‘fer-i Sâdık Üzerinden Ondört Ma’sumân-ı Pâk On Yedi Kemer-Best”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/53 (2017), 914-920.
  • Teber, Ömer Faruk. “Osmanlı Belgelerinde Alevilik İçin Kullanılan Dini - Siyasi Tanımlamalar”. Anadolu’da Aleviliğinin Dünü ve Bugünü. Ed. Halil İbrahim Bulut. 69-80. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları, 2010.
  • Topaloğlu, Bekir. “Kader”. İslâm’da İman Esasları. 491-507. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 3. Baskı, 2017.
  • Tozlu, Selahattin. “Osmanlı Arşiv Belgelerinde Antakya ve İskenderun Nusayrîleri (19. Yüzyıl)”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi Nusayrîlik Özel Sayısı 54/ (2010), 79-110.
  • Türkel, Rifat. Karadonlu Can Baba ve Alevîlik. Kütahya: Academia Yayınevi, 2016.
  • Türkel, Rifat. “Vehhâbîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 289-311. Ankara: Nobel, 2020.
  • Uyar, Mazlum “Nusayrilik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. Hasan Onat - Sönmez Kutlu. 299-340. Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
  • Üçer, Cenksu. “Alevîliğin Neliği ve Şî’îlik (Caferîlik) ile İlişkisinin Çerçevesi”. Marife Dergisi 8/3 (2008), 205-238.
  • Üçer, Cenksu. “Alevîlik; Yapılar, Grupların Temel Özellikleri ve Bazı Mülahazalar”. Dinî Araştırmalar Dergisi 12/33 (2009), 63-88.
  • Üçer, Cenksu. Tokat Yöresinde Geleneksel Alevîlik. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 3. Baskı, 2015.
  • Üçer, Cenksu. Alevîlikte Musâhiblik. Ankara: Araştırma Yayınları, 2. Baskı, 2015.
  • Üçer, Cenksu. “Aleviliğin Yanlış Algılanması: Muharrem Uygulamaları Örneği”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 74 (2015), 46.
  • Üçer, Cenksu. “Alevî Klasikleri Çalışmalarında Ocak Sisteminin Önemi Üzerine. Uluslararası Alevî-Bektâşî Klasikleri Sempozyumu Sakarya Üniversitesi, 8-9 Kasım 2014. 383-403. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2016.
  • Üçer, Cenksu. “Cemevi: Âdâb ve Erkânın İcrâ Edildiği Mekan”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 88 (2018), 59-84.
  • Üçer, Cenksu. Anadolu’da Alevî Ocakları ve Grupları. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2019.
  • Üçer, Cenksu. “Alevî Nitelemeli Gelenek ya da Ocak ve Gruplar Hakkında Yapılacak Çalışmalarda Ocak Sisteminin Dikkate Alınmasının Önemi”. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları 12/2 (2019), 353-402.
  • Üçer, Cenksu. “Cemevlerine Yasal Statü Verilmesi ve Bu Kapsamda Yürütülen Bazı Tartışmalara Dair”, e- Makâlât Mezhep Araştırmaları 15/2 (2022), 382.
  • Ümit, Mehmet. “Zeydîlik”. İslâm Mezhepleri Tarihi. Ed. M. Saffet Sarıkaya - Mehmet Ümit. 125-145. Ankara: Nobel, 2020.
  • Üzüm, İlyas. “Alevilerin Caferi Mezhebine Mensubiyetinin Arka Planı Alevilik-Caferilik İlişkisi veya İlişkisizliği”. İslâmiyât 6/3 (2003), 127-150.
  • Üzüm, İlyas. “Nurayrîlik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/ 270-275. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
  • Yalçın, Alemdar - Yılmaz, Hacı. “Bir Ocağın Tarihi: Seyyid Hacı Ali Türâbî Ocağı’na Ait Yeni Bilgiler”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 26 (2003), 83-120.
  • Yaman, Ali. “Alevîlerde Dedelik ve Dede Ocakları”. Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü. Ed. Ahmet Yaşar Ocak. 178-202. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2009.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. “Kader”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedis.. 24/58-63. İstanbul: TDV Yayınları, 2001. Yıldırım, Rıza. Geleneksel Alevilik İnanç, İbadetler, Kurumlar, Toplumsal Yapı, Kolektif Bellek. İstanbul: İletişim, 2018.
  • Yıldız, Harun. Anadolu Alevîliği Amasya Yöresi Bağlamında Bir İnceleme. Ankara: Araştırma Yayınları, 2014.
  • Yılmaz, Hacı. “Sultân Şücaaddin Velî Zâviyesi ve Vakfına Ait Yeni Belgelere Bir Bakış”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 37 (2005), 7-47.
There are 113 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Cenksu Üçer 0000-0001-9874-2990

Early Pub Date June 29, 2023
Publication Date June 30, 2023
Submission Date June 14, 2023
Acceptance Date June 26, 2023
Published in Issue Year 2023Volume: 16 Issue: 1

Cite

ISNAD Üçer, Cenksu. “İslam Mezhepleri Tarihi’nde İsimlendirme Sorunu Ve Bir Mezhep, Ekol, Gelenek Ya Da Grubun Kendi Sistematiği İçerisinde Ele Alınmasının Önemi -Alevî Nitelemeli Gelenek Örnekleminde-”. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi 16/1 (June 2023), 143-181. https://doi.org/10.18403/emakalat.1314872.

_____________________________________  ISSN 1309-5803 e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi  _______________________________