Şarkiyat

Öz

Din,
insana kurtuluşa erme ve korkudan emin olma yolunu göstermektedir.  Öte yandan gösterici bir rehber ile kurtuluşa
erileceği düşüncesi insanlarda zor zamanlarda ve sıkıntılı durumlarda bir
beklentinin oluşmasına sebep olmuştur. Mehdi inancı, yalnız İslam düşüncesinde
değil, diğer dinlerde ve inançlarda özellikle Yahudilik ve Hıristiyanlıkta da
önemli bir yer tutmaktadır. Mehdi konusundaki haberlerin kaynağının Müslüman
olmuş bazı Yahudi ve Hristiyanlar olduğu söylenmişse de Şiiler için bir inanç
konusu olmaya ve diğer Müslümanlar arasında da tüm canlılığıyla durmaya devam
ettiği görülmektedir. Şia ile Sünni tasavvufun yan ısıra selefi görüşü
benimseyen çevreler de Mehdi inancına sahip çıkarak rivayetlerde bulunduğu
şekliyle Mehdilik konusunu benimsemiş ancak teorik çerçevesi üzerinde fazla
durmamış felsefi yorumlara pek girmemişlerdir. Mehdi hakkında vârid olan
hadisleri derleyen birçok müstakil risale kaleme alındığı gibi hadis mecmuaları
içinde de bu rivayetlerin bir kısmı yer almıştır. Muteber hadis kaynaklarında
bu rivayetler oldukça sınırlı sayıda yer almaktadır. Bütün bunlar arasında Ebu
Davud’un Sünen’inde Kitabu’l-Mehdi başlığı ile müstakil bir bölüm
açılmış olması konuya verilen önem açısından ehemmiyetlidir. Hadislerin
anlaşılması noktasında önem arz eden şerhlerde bu konunun nasıl ele alındığının
tespit edilmesi faydalı görülmektedir. Bu bağlamda Azîmâbâdî’nin, Avnu’l-Ma’bud
adlı şerhinde, Ebu Davud’un Sünen’inin Kitabu’l-Mehdi bölümü
çerçevesinde konuya yaklaşımının tespiti neticesinde değerlendirmeler
yapılacaktır.