Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Öz

Abbasi halifelerden Hârûn Reşîd, ülkede merkezi otoriteyi sağladıktan sonra Rumları kuşatmak suretiyle onları cizye ödemeye razı eder. Daha sonra Bizans Kralı Konstantin’i İslam’a davet eden uzun bir mektubu, Muhammed b. Leyse yazdırıp gönderir. Hârûn Reşîd’in bu tavrı, dönemindeki Hristiyanların İslam inancı hakkındaki iddia ve şüphelerine ilmi bir düzeyde cevap verilmesi bakımından takdire şayan bir eylemdir. Hârûn Reşîd, mektubunda İslam inancının temeli olan tevhid ile nübüvvet konularına yer vererek, Allah’ın tek olduğunu eşi ve benzerinin bulunmadığını, Hz. Peygamber’in son peygamber, İslam dinin de son din olduğunu vurgular. Hz. Peygamber’in nübüvvetini ispat etmeyi amaçlayan birçok akli ve nakli delile yer verir. Ayrıca Kur’an-ı Kerim’in Allah tarafından indirildiğini ve muhafaza edildiğini belirtir. Hristiyanların sahip olduğu teslis inancının, akli ve nakli temellerden uzak olduğunu iddia eder. Bu mektup, hicri II. asırda inanç konularının Müslümanlar ile Hıristiyanlar arasında hangi zeminde nasıl tartışıldığını göstermesi bakımından oldukça önemlidir. Makale, erken dönem kelami metinlerinden biri olan bu mektubun tevhit, nübüvvetin delilleri ve teslis inancının tutarsızlığı konularında ortaya koyduğu mantıksal çıkarım ve açıklamaların ortaya çıkması açısından önem arz eder.