Öz
This study aims to determine the abuse awareness status of the families of 4-6 age group preschool children in Kırıkkale province. The method of the study is cross-sectional screening from screening studies. The parental abuse awareness scale developed by Pekdoğan (2017) was used as a data collection tool. The universe of the study is the kindergartens that provide education between the ages of 4-6 in Kırıkkale province. The sample was easily identified as a sampling method and 124 parents who agreed to complete the questionnaire were interviewed.
The data of the study were analyzed with SPSS 23 program and the relationship between the sociodemographic characteristics of the parents and the awareness of parental abuse was examined. In the analysis of the research, t-test and one-way analysis of variance were used for independent groups. As a result of the research, it was seen that parents' attitudes were more authoritative and their awareness of abuse was moderate. Considering the sociodemographic characteristics of the parents, there was no significant difference between the gender, number, maternal age, and father age of the children and parental attitudes (p> 0.05). On the other hand, a significant difference was found between the education level of the mother, the education level of the father, income levels, and parental attitudes (p <0.05). When the abuse status and sociodemographic characteristics of the parents are compared; no significant difference was found between the age of the father and the sex of the child and the awareness of abuse (p> 0.05); A significant difference was found between the number of children, maternal age, educational status of mothers and fathers and awareness of abuse (p <0.05). When looking at the relationship between abuse awareness scale and parental attitudes, there was a moderate negative relationship between abuse awareness and authoritarian subscale.
Anahtar Kelimeler
Child abuse Parent abuse awareness Parental Attitudes Preschool children.
Kaynakça
- Akyüz, E. (2012). Çocuk hukuku. Genişletilmiş 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
- Arıkan, Ç. (1988). Ailede çocuğa yönelik şiddet. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi, 79-87.
- Asuma ve İmdat (2018). Türkiye’de Çocuk İstismarı Raporu-2 http://imdat.org/wp-content/uploads/2018/05/RAPOR-%C3%87OCUK-%C4%B0ST%C4%B0SMARI-tam.pdf
- Bağçeli Kahraman, P. & Çubukçu, A. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının annelerinin istismar düzeyleri, ebeveyn tutumları ve çocuklarının davranış problemleri arasındaki ilişki. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi , 10(17), 1304-1331.
- Beyazova, U. & Şahin, F. Çocuk İstismarı ve İhmali Terimleri. http://www.logosyayincilik.com/logosDATA/userfiles/file/cocukistismar.pdf
- Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. T.C. Resmi Gazete, 22184, 27 Ocak 1995.
- Bir Hak İhlali: Çocuk İhmali ve İstismarı. Erişim Adresi: https://ihd.org.tr/images/pdf/cocuk_ihmali_ve_istismari_brosuru.pdf
- Güler, N., Uzun, S., Boztaş, Z. & Aydoğan, S. (2002). Anneleri tarafından çocuklara uygulanan duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışı ve bunu etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 128-134.
- Ersoy Quadır, S., Özer, N Yücel, G., Akar A., Puse, M. (2019). Parental Awareness On Emotıonal Abuse And Neglect. Sosyal Çalışma Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, ss. 177-201.
- Ercan, N. (2018). 4-6 Yaş Grubunda Çocuğu Olan Ebeveynlerin İstismar Farkındalıkları (Diyarbakır Örneği). YL Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Karabulut Demir, E. ve Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11(21), 15-25.
- Kezer, İ. (2015). Çocuk ihmal ve istismarında risk etmenleri. O. Derman & K. Karataş (Editörler). Çocuk istismarına ve ihmaline yaklaşım temel bilgiler (ss. 33-38). Ankara: Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği.
- Lök, N., Başoğlu, C. & Öncel, S. (2016). Aile içi şiddetin çocuk üzerindeki etkileri ve psikososyal desteğin önemi. Psikiyatride Güncel Tartışmalar, 8(2), 155-161.
- Meraki, S. & Var, E. Ç. (2019). Alt-sosyo ekonomik düzeye sahip ailelerin çocuk istismarı ve ihmali konusunda farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-12.
- Pekdoğan, S. (2016). Annelerin istismar potansiyellerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 425-441.
- Pekdoğan, S. (2017). İstismar farkındalığı ölçeği Ebeveyn Formu: Ölçek geliştirme çalışması. Akademik Bakış Dergisi, 62: 173-185.
- Slep, A.M.S & O’Leary S.G. (2001). Examining Partner and Child Abuse: Are We Ready for a More Integrated Approach to Family Violence? Clinical Child and Family Psychology Review, Vol. 4(2):87-107.
- Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK). (2010). Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Aile İçi Şiddet Araştırması. Özet Rapor.
- Şahin, F. (2015). Fiziksel istismar. O. Derman & K. Karataş (Editörler). Çocuk istismarına ve ihmaline yaklaşım temel bilgiler. (ss. 47-57). Ankara: Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği. Şenol, D. & Mazman, İ. (2014). Çocuğa uygulanan şiddet: Türkiye özelinde sosyolojik bir yaklaşım. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(26), 11-17.
- Türk Dil Kurumu (TDK) (1983). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İstatistiklerle Çocuk 2014.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İstatistiklerle Çocuk 2019.
- http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=XtXvp5NFd51tNcLyGpcKprr4TnXspcfjt8QXrYHJmQzKv1Xf4h1n!-2123652670?id=33733
- Uslu, R. İ. (2015). Duygusal istismar. O. Derman & K. Karataş (Editörler). Çocuk istismarına ve ihmaline yaklaşım temel bilgiler (ss. 42-46). Ankara: Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği.
- Ünal, H. B. (2017). Çocuk İhmal ve İstismarı Farkındalık Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Uygulanması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Ünal Bozcan, E., Berkmen, B., Koran, N., Tatlıcalı, E. (2019). 4-6 Yaş Arasındaki Çocukların Ebeveynlerinin İstismara Yönelik Farkındalığı, Folklor/edebiyat, cilt:25, sayı: 97-1, 494-508.
- Üstündağ, A., Şenol, F. B. & Mağden, D. (2015). Ebeveynlerin çocuk İstismarına yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve bilinçlendirilmesi. Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi “Erken Müdahale”. Sözel Bildiriler. 12 Mayıs 2015, 212-227.
- Yalçın, H., Koçak, N. & Duman, G. (2014). Anne babaların çocuk istismarıyla ilgili tutumlarının incelenmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16 (özel sayı 1), 137-143.
4-6 YAŞ ARASI ÇOCUĞU OLAN EBEVEYN TUTUMLARININ VE İSTİSMAR FARKINDALIKLARININ BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA
Öz
Bu araştırmanın amacı, Kırıkkale ilinde 4-6 yaş grubu okul öncesi çocuklarının ailelerinin istismar farkındalık durumlarını belirlemektir. Araştırmanın yöntemi tarama araştırmalarından kesitsel taramadır. Veri toplama aracı olarak Pekdoğan (2017) tarafından geliştirilen Ebeveyn istismar farkındalık ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini Kırıkkale ilinde 4-6 yaş arası eğitim veren anaokulları oluşturmaktadır. Örneklemi ise kolayda örneklem yöntemi olarak belirlenmiş ve anketi doldurmayı kabul eden 124 ebeveyn ile görüşülmüştür. Araştırmanın verileri SPSS 23 programı ile analiz edilmiş ve ebeveynlerin sosyodemografik özelikleri ile ebeveyn istismar farkındalıkları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın analizinde bağımsız gruplar için t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda ebeveynlerin tutumunun daha çok otoriter oldukları ve istismar farkındalıklarının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Ebeveynlerin sosyodemografik özelliklerine bakıldığında, çocukların cinsiyeti, sayısı, anne yaşı ve baba yaşı ile ebeveyn tutumları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Buna karşın annenin öğrenim düzeyi, babanın öğrenim düzeyi ve gelir durumları ile ebeveyn tutumları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Ebeveynlerin istismar durumları ile sosyodemografik özellikleri karşılaştırıldığında ise; baba yaşı ve çocuğun cinsiyeti ile istismar farkındalığı arasında anlamlı fark bulunmazken (p>0,05); çocuk sayısı, anne yaşı, anne ve baba öğrenim durumu ile istismar farkındalığı arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). İstismar farkındalığı ölçeği ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkiye bakıldığında ise istismar farkındalığı ile otoriter alt ölçeği arasında orta düzeyde negatif bir ilişki varken, istismar farkındalık ile aşırı koruyucu tutum arasında zayıf yönlü pozitif bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler
Çocuk istismarı Ebeveyn istismar farkındalığı Ebeveyn Tutumu
Kaynakça
- Akyüz, E. (2012). Çocuk hukuku. Genişletilmiş 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
- Arıkan, Ç. (1988). Ailede çocuğa yönelik şiddet. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi, 79-87.
- Asuma ve İmdat (2018). Türkiye’de Çocuk İstismarı Raporu-2 http://imdat.org/wp-content/uploads/2018/05/RAPOR-%C3%87OCUK-%C4%B0ST%C4%B0SMARI-tam.pdf
- Bağçeli Kahraman, P. & Çubukçu, A. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının annelerinin istismar düzeyleri, ebeveyn tutumları ve çocuklarının davranış problemleri arasındaki ilişki. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi , 10(17), 1304-1331.
- Beyazova, U. & Şahin, F. Çocuk İstismarı ve İhmali Terimleri. http://www.logosyayincilik.com/logosDATA/userfiles/file/cocukistismar.pdf
- Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. T.C. Resmi Gazete, 22184, 27 Ocak 1995.
- Bir Hak İhlali: Çocuk İhmali ve İstismarı. Erişim Adresi: https://ihd.org.tr/images/pdf/cocuk_ihmali_ve_istismari_brosuru.pdf
- Güler, N., Uzun, S., Boztaş, Z. & Aydoğan, S. (2002). Anneleri tarafından çocuklara uygulanan duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışı ve bunu etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 128-134.
- Ersoy Quadır, S., Özer, N Yücel, G., Akar A., Puse, M. (2019). Parental Awareness On Emotıonal Abuse And Neglect. Sosyal Çalışma Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, ss. 177-201.
- Ercan, N. (2018). 4-6 Yaş Grubunda Çocuğu Olan Ebeveynlerin İstismar Farkındalıkları (Diyarbakır Örneği). YL Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Karabulut Demir, E. ve Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11(21), 15-25.
- Kezer, İ. (2015). Çocuk ihmal ve istismarında risk etmenleri. O. Derman & K. Karataş (Editörler). Çocuk istismarına ve ihmaline yaklaşım temel bilgiler (ss. 33-38). Ankara: Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği.
- Lök, N., Başoğlu, C. & Öncel, S. (2016). Aile içi şiddetin çocuk üzerindeki etkileri ve psikososyal desteğin önemi. Psikiyatride Güncel Tartışmalar, 8(2), 155-161.
- Meraki, S. & Var, E. Ç. (2019). Alt-sosyo ekonomik düzeye sahip ailelerin çocuk istismarı ve ihmali konusunda farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-12.
- Pekdoğan, S. (2016). Annelerin istismar potansiyellerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 425-441.
- Pekdoğan, S. (2017). İstismar farkındalığı ölçeği Ebeveyn Formu: Ölçek geliştirme çalışması. Akademik Bakış Dergisi, 62: 173-185.
- Slep, A.M.S & O’Leary S.G. (2001). Examining Partner and Child Abuse: Are We Ready for a More Integrated Approach to Family Violence? Clinical Child and Family Psychology Review, Vol. 4(2):87-107.
- Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK). (2010). Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Aile İçi Şiddet Araştırması. Özet Rapor.
- Şahin, F. (2015). Fiziksel istismar. O. Derman & K. Karataş (Editörler). Çocuk istismarına ve ihmaline yaklaşım temel bilgiler. (ss. 47-57). Ankara: Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği. Şenol, D. & Mazman, İ. (2014). Çocuğa uygulanan şiddet: Türkiye özelinde sosyolojik bir yaklaşım. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(26), 11-17.
- Türk Dil Kurumu (TDK) (1983). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İstatistiklerle Çocuk 2014.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İstatistiklerle Çocuk 2019.
- http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=XtXvp5NFd51tNcLyGpcKprr4TnXspcfjt8QXrYHJmQzKv1Xf4h1n!-2123652670?id=33733
- Uslu, R. İ. (2015). Duygusal istismar. O. Derman & K. Karataş (Editörler). Çocuk istismarına ve ihmaline yaklaşım temel bilgiler (ss. 42-46). Ankara: Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği.
- Ünal, H. B. (2017). Çocuk İhmal ve İstismarı Farkındalık Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Uygulanması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Ünal Bozcan, E., Berkmen, B., Koran, N., Tatlıcalı, E. (2019). 4-6 Yaş Arasındaki Çocukların Ebeveynlerinin İstismara Yönelik Farkındalığı, Folklor/edebiyat, cilt:25, sayı: 97-1, 494-508.
- Üstündağ, A., Şenol, F. B. & Mağden, D. (2015). Ebeveynlerin çocuk İstismarına yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve bilinçlendirilmesi. Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi “Erken Müdahale”. Sözel Bildiriler. 12 Mayıs 2015, 212-227.
- Yalçın, H., Koçak, N. & Duman, G. (2014). Anne babaların çocuk istismarıyla ilgili tutumlarının incelenmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16 (özel sayı 1), 137-143.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Haziran 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 23 Mayıs 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 5 |
- Makale Dosyaları
“Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi” (J-SCS) sosyal ve beşeri bilimler alanında yapılan özgün çalışmalara zemin hazırlamayı esas alan disiplinler arası bir akademik dergidir. Sosyal ve beşeri bilimler alanında farklı disiplinlerdeki bağımsız bilim insanlarının birlikteliğiyle 2018 Yılında kurulmuş olan derginin bütün sayılarının elektronik formda yayımlanması kararlaştırılmıştır. Derginin resmi ya da resmi olmayan herhangi bir kurum, kuruluş veya grupla bağı yoktur. Derginin yayımlanması için fikirleri ve emekleriyle destek veren bütün bilim insanlarının ortak maksadı sosyal ve beşeri bilimler sahasında çalışanların akademik gelişimlerine katkıda bulunmakla beraber sosyal ve beşeri bilimlerin topluma daha fazla fayda sağlamaları için yeni imkanlar aramaktır.
“Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi”nin (J-SCS) yayın dili Türkçe ve İngilizce’dir.
“Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi” (J-SCS) sadece elektronik ortamda www.toplumvekultur.com ve dergipark.org.tr üzerinden yayımlanır, açık erişim politikasını benimser. Dergi Haziran ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki kez çıkar.
Yayınlar için eser sahiplerinden herhangi bir ücret alınmaz, editörlere, yayın kuruluna ve hakemlere ve eser sahiplerine herhangi bir ücret ödenmez. Dergide yayımlanması için iletişim adresine makale gönderen yazarların telif hakkı ile ilgili bu açıklamayı okuyup onayladığı kabul edilir.
“Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi” birinci yazarı “doktor” veya “doktora öğrencisi” unvanına sahip bütün araştırmacıların çalışmalarına açıktır. Birinci yazarı “doktor” veya “doktora öğrencisi” olan makalelerin ikinci, üçüncü ve dördüncü yazarlarının “doktor” veya “doktora öğrencisi” unvanına sahip olması zorunlu değildir. Bir makalede en fazla dört yazar ismi bulunabilir. Yazım kurallarına uygun olarak hazırlanmış olan makaleler editör incelemesinden geçtikten sonra hakem incelemesine sunulur. Hakemler makalede düzeltme isteyebilir, doğrudan ret veya kabul edebilir. Hakem değerlendirmesi sonu ret edilen makaleler için yazarı tarafından üçüncü bir hakem değerlendirmesi istenebilir, editör bu talebi uygun görürse makale üçüncü bir hakeme gönderilir. İki hakemden birinin kabul, diğerinin ret verdiği durumlarda ise editör makaleyi kabul ya da ret edebilir yahut üçüncü bir hakemden değerlendirme isteyebilir.
Daha önce başka bir yazılı kaynakta yayımlanmış veya değerlendirme aşamasında olan eserler “Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi” yayın sürecine kabul edilmezler. Yayımlanan yazılar ile ilgili bütün etik ve yasal sorumluluk yazarlarına aittir.