Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

YUSUF ZİYA YÖRÜKÂN’IN KELAM İLMİNE DAİR BAZI GÖRÜŞLERİ

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 2, 970 - 986, 31.12.2021
https://doi.org/10.18403/emakalat.992691

Öz

Yusuf Ziya Yörükân, Osmanlı’nın son döneminden Cumhuriyetin kuruluş yıllarına geçişte Kelâm, Mezhepler Tarihi ve Din Eğitimi gibi disiplinler üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınmış bir bilim insanıdır. Kelâm ilmi açısından bakıldığında onun eserlerinde söz konusu ilmin tanıtılması, klasik kaynaklarının modern bir bakışla tekrar değerlendirilmesi ve İslâm inançlarının aslî kaynaklara göre belirlenmesi konuları üzerinde durduğu görülmektedir. Yörükân, Kelâm ilminin tarihte izlediği seyri objektif bir yaklaşımla ortaya koymaya çalışmıştır. Böylece o, hem birtakım sosyal şartların Kelâm’ın gelişimini nasıl etkilediğini, hem de bu süreçlerin aslî kaynak olan Kur'an’la ilişkisini göstermeyi hedeflemiştir. Onun açısından bu gelişim sürecinde Ebû Hanife ve İmam Mâtüridî önde gelen aktörler arasında yer almaktadır. Bu yüzden Yörükân, çalışmalarının önemli bir kısmını, Hanefî-Mâtürîdî sisteminin tanıtılmasına ayırmıştır. Bir tarihçi ve eğitimci olarak o, çalışmalarında önceliği Kelâm ve Mezhepler Tarihine vermiş, Müslümanlar arasındaki ihtilafları geride bırakmaya yönelik olarak klasik Kelâm tartışmalarına ayrıntılı değinmemiş, onlardan kısaca bahsetmekle yetinmiştir. Yörükân, özellikle çağdaş sosyoloji ve felsefe birikimi sayesinde Türkiye’deki modern din öğretiminin gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır.

Kaynakça

  • İhsanoğlu, Ekmeleddin. "Dârülfünun". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 17 Ağustos 2021. https://islamansiklopedisi.org.tr/darulfunun
  • Memiş, Murat. Ehl-i Sünnet’te Farklılaşma Eş’arî-Mâtürîdî İhtilafı. İzmir: Tibyan Basım-Yayın, 2011.
  • Özervarlı, M. Sait. Kelâmda Yenilik Arayışları. İstanbul: İsam Yayınları, 1998.
  • Şeyhzâde. Nazmu’l-Ferâid ve Cem’u’l-Fevâid. İstanbul: 1288.
  • Yörükân, Turhan. “Prof. Yusuf Z. Yörükân’ın Hayatı, Eserleri ve Alevilikle İlgili Görüşleri”. Anadolu’da Alevîler ve Tahtacılar. mlf. Yusuf Ziya Yörükân. 3-40. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Dincilik düşman bir fikir midir?”. İslâm-Türk Ansiklopedisi Mecmuası II/76 (Ağustos 1947), s. 3-7.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Hakka Doğru Gazetesine I-II”, Sebilürreşad, II/43-45, 379-382, 307-310.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Hakka Doğru gazetesine”, İslâm-Türk Ansiklopedisi Mecmuası II/96 (Şubat 1948), 5-8.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “İlme, ülemaya açık mektup sahibi Salih Yeşil’e cevap”. İslâm-Türk Ansiklopedisi Mecmuası II/88 (Aralık 1947), 2-7.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Müslümanlık hakkında yanlış telkinler”. İslâm-Türk Ansiklopedisi Mecmuası II/83 (Ekim 1947), 11-15.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Şehristânî II”. Dârulfünûn İlahiyat Fakültesi Mecmuası 5-6 (1927), 187-277.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. Ebu’l-Feth Şehristânî. haz. Murat Memiş. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. Hazret-i Muhammed’in Doğumundan Ölümüne Kadar İslâm Dini Tarihi, haz. Türkân Turgut. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2001.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. İslâm Akaid Sisteminde Gelişmeler. Haz. Turhan Yörükân. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2001.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. İslâm Akaidine Dair Eski Metinler I. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1953.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. Müslümanlık ve Kur’an-ı Kerim’den Âyetlerle İslâm Esasları. Ankara: Doğuş Matbaacılık, 1993.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. Müslümanlıktan Sonra Türk Mezhepleri. Basılmamış notlar. Ankara:1932.

Some Views of Yusuf Ziya Yörükan on Kalam

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 2, 970 - 986, 31.12.2021
https://doi.org/10.18403/emakalat.992691

Öz

Yusuf Ziya Yörükan is a well-known scientist with his studies on disciplines, such as Theology, History of Islamic Sects and Religious Education, during the transition from the last period of the Ottoman Empire to the founding years of the Turkey Republic. From the point of view of Islamic theology (Kalam), it is seen that he focuses, in his works, the re-evaluation of classical sources with a modern perspective and the determination of Islamic beliefs according to the original sources. Yörükan tries to reveal the course of the science of Kalam in its history with an objective approach. Thus, he aims to show both how some social conditions affected the development of Kalam and the relationship of these processes with the Qur'an, which is the primary source. From his point of view, Abu Hanifa and Imam Maturidi are among the leading actors in this development process. Therefore, Yörükan devotes a significant part of his studies to the introduction of the Hanafi-Maturidi system. As a historian and educator, he primarily deals with the History of Kalam and Sects in his works, does not touch upon the classical theological debates in order to leave behind the conflicts among Muslims, but only briefly mentions them. Yörükan has made significant contributions to the development of modern religious education in Turkey, especially with his contemporary sociology and philosophy background.

Kaynakça

  • İhsanoğlu, Ekmeleddin. "Dârülfünun". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 17 Ağustos 2021. https://islamansiklopedisi.org.tr/darulfunun
  • Memiş, Murat. Ehl-i Sünnet’te Farklılaşma Eş’arî-Mâtürîdî İhtilafı. İzmir: Tibyan Basım-Yayın, 2011.
  • Özervarlı, M. Sait. Kelâmda Yenilik Arayışları. İstanbul: İsam Yayınları, 1998.
  • Şeyhzâde. Nazmu’l-Ferâid ve Cem’u’l-Fevâid. İstanbul: 1288.
  • Yörükân, Turhan. “Prof. Yusuf Z. Yörükân’ın Hayatı, Eserleri ve Alevilikle İlgili Görüşleri”. Anadolu’da Alevîler ve Tahtacılar. mlf. Yusuf Ziya Yörükân. 3-40. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Dincilik düşman bir fikir midir?”. İslâm-Türk Ansiklopedisi Mecmuası II/76 (Ağustos 1947), s. 3-7.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Hakka Doğru Gazetesine I-II”, Sebilürreşad, II/43-45, 379-382, 307-310.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Hakka Doğru gazetesine”, İslâm-Türk Ansiklopedisi Mecmuası II/96 (Şubat 1948), 5-8.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “İlme, ülemaya açık mektup sahibi Salih Yeşil’e cevap”. İslâm-Türk Ansiklopedisi Mecmuası II/88 (Aralık 1947), 2-7.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Müslümanlık hakkında yanlış telkinler”. İslâm-Türk Ansiklopedisi Mecmuası II/83 (Ekim 1947), 11-15.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. “Şehristânî II”. Dârulfünûn İlahiyat Fakültesi Mecmuası 5-6 (1927), 187-277.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. Ebu’l-Feth Şehristânî. haz. Murat Memiş. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. Hazret-i Muhammed’in Doğumundan Ölümüne Kadar İslâm Dini Tarihi, haz. Türkân Turgut. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2001.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. İslâm Akaid Sisteminde Gelişmeler. Haz. Turhan Yörükân. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2001.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. İslâm Akaidine Dair Eski Metinler I. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1953.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. Müslümanlık ve Kur’an-ı Kerim’den Âyetlerle İslâm Esasları. Ankara: Doğuş Matbaacılık, 1993.
  • Yörükân, Yusuf Ziya. Müslümanlıktan Sonra Türk Mezhepleri. Basılmamış notlar. Ankara:1932.
Toplam 17 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Murat Memiş 0000-0002-9805-4220

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2021
Gönderilme Tarihi 8 Eylül 2021
Kabul Tarihi 7 Aralık 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021Cilt: 14 Sayı: 2

Kaynak Göster

ISNAD Memiş, Murat. “YUSUF ZİYA YÖRÜKÂN’IN KELAM İLMİNE DAİR BAZI GÖRÜŞLERİ”. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi 14/2 (Aralık 2021), 970-986. https://doi.org/10.18403/emakalat.992691.

_____________________________________  ISSN 1309-5803 e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi  _______________________________