Öz
Mehmet
Şerefettin Yaltkaya, Osmanlı'nın son döneminde yetişen ve Cumhuriyetin ilk
yıllarında önemli görevlerde bulunan bir ilim adamıdır. İyi bir eğitim aldığı,
uzun yıllar öğretmen ve öğretim üyesi olarak kamuda çalıştığı, özgün
araştırmalar ve önemli çeviriler yaptığı bilinmektedir. Yakın dönemde yaşamış
ve devlette önemli vazife almış olmasına rağmen Yaltkaya hakkında yeterli
derecede akademik çalışmaların yapıldığı söylenemez. Onun kaleme aldığı
çalışmalarının önemli bir kısmı 1928 yılı öncesine aittir, yani eski harflerle
neşredilmiştir. Bu çalışmaların günümüz Türkçesine kazandırılması bir
ihtiyaçtır. Biz, Yaltkaya'nın 1926 yılında Osmanlıca neşredilen
"Yezidiler" makalesini, latinize edip sadeleştirmek, tahlil ve
değerlendirmesini yapmak suretiyle günümüz okuyucusuna kazandırmak istedik.
Aşağıda Mehmet Şerefettin Yaltkaya'nın hayatına ve ilmî kişiliğine, Yezîdîler
makalesinin içeriğine, dikkat çektiği hususlara ve son olarak da
"Yezîdîler" makalesinin sadeleştirilmiş ve dipnotlarla takviye
edilmiş haline yer verilmiştir.
Kaynakça
- Kaynakça: Abdüsselam b. Ömer b. Muhammed, Tarihu Mardin : min kitabi Ümmi’l-iber, (thk. Ömer Abdüsselâm Tedmürî), Beyrut : Darü’l-Muktebes, 2014/1435, 204 s. Adıgüzel, Adnan, "Mehmet Şerefeddin Yaltkaya’nın Fatimiler ve Hasan Sabbah Başlıklı Makalesinin Sadeleştirilmesi", e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, Kasım 2014, Sayı:XII, ss.187- 220. Baybars, Rükneddin el-Bundukdari, Baypars Tarihi, (trc. M. Şerefeddin Yaltkaya), İstanbul : Türk Tarih Kurumu, 1941. Boyraz, Abdurrahman, M. Şerafeddin Yaltkaya ve Kelami Görüşleri, MÜSBE, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1995. Bulut, Halil İbrahim, Dünden Bugüne Siyasi İtikadi İslam mezhepleri Tarihi, Ankara Okulu Yay. Ankara 2012, ss. 433-436. Duman, Ali, "Şerafeddin Yaltkaya ve “Mu`tezile ve Husn-kubh Meselesi” Makalesi", Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, II (2002), Sayı: 4, ss. 53- 65. Engizek, Bünyamin, Mehmed Şerafeddin Yaltkaya'nın İctimaî İlm-i Kelam Anlayışı, Kahramanmaraş Sütçü İmam Ün. Sosyal Bilimler Ens., Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş 2012, 140 s. Evliya Çelebi, Seyehatname, (nşr. Mustafa Nihat Özön- Nijat Özön), İstanbul 2004. Güle, Nevzat, Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Entelektüel Yaşamında Din Adamlarının Sekülerleşme Projeleri ve M. Şerafeddin Yaltkaya Örneği, Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Enstitüsü Sosyoloji ve Antropoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2002, 136 s. Hamit Er, "Dârülfünun İlâhiyat Fakültesi Mecmuası", DİA, VIII, 526-527. İbn Battûta Seyehatnamesi, (çev. A. Sait Aykur), İstanbul 2004. İbn Hallikan, Vefeyâtü'l-a'yân, (thk. İhsan Abbas), Beyrut 1970. İbn Teymiyye, el-Vasiyyetü'l-kübra : Risaletü şeyhü’l-İslâm İbn Teymiyye ila etba’i Adi b. Müsafir el-Ümevi, (nşr. Muhammed Abdullah en-Nemr, Osman Cum’a Damiriyye), Taif : Dârü’l-Faruk, 1989/1410. Kara, İsmail, "Yaltkaya, Mehmet Şerefettin", DİA, 43/309-310. Köksal, M. Asım, “Eski Diyanet İşleri Başkanlarımızdan Ord. Prof. M. Şerefeddin Yaltkaya (merhum)", Diyanet Dergisi, C.III, sayı 4(Nisan 1964), s.106-108. Kunter, Halim Baki, “M. Şerafeddin Yaltkaya”, “Ülkü Halkevleri ve Halkodaları Dergisi”, I/ VI, Ankara, Haziran - 1947, ss. 10–11. Menzel, "Yezîdîlik", MEB İslam Ansiklopedisi, XIII, 415- 423. Mustafa Nuri Paşa, Abede-i iblis : Yezîdî taifesinin itikadatı, a’dâtı, evsafı, (yayına hazırlayan Amed Gökçen), İstanbul : İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2013. 146 s. Mustafa Nuri, Abede-i iblis : Yezîdî taifesinin itikadı, adeti, evsafı, İstanbul : Matbaa-i İctihad, 1328, 80 s. Ovacı, Hüseyin, Mehmed Şerafeddin Yaltkaya (1879-1947)'nin Mezhepler Tarihi ile İlgili Çalışmaları (Tahlil ve Değerlendirme), Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Ün. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas 2010, 85 s. Sümertaş, Burhan, "Mehmed Şerefeddin Yaltkaya'nın (1879- 1947) Tarih-i Kur'an-ı Kerim'i Üzerine Bir Değerlendirme" Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Erzurum 2013, Sayı: 39 ss.337- 362. Turan, Ahmet, İslam Mezhepleri Tarihi, Samsun 2000. Uludağ, Süleyman, "Adeviyye", DİA, I, 374. Yakut el-Hamevî, Mu'cemü'l-buldân, Beyrut 1977. Yaltkaya, M. Şerafeddin, “Türk Kelamcıları”, DİFM, İstanbul 1932, XXIII, 1- 19. -----------, "Yezidiler", Dârülfünun İlâhiyat Fakültesi Mecmuası [DİFM], Teşrinisani 1926, I/3, s. 1-29; I/4, s.273-275. -----------, “Risale Fi Fezaili’l- Etrak (Cahız’dan çeviri)”, Türk Yurdu Mecmuası, seri: I, c. V, İstanbul, 1329- 1913, ss. 894- 900, ss. 932- 935, ss. 988- 991. -----------, “Sencer ve Gazali”, DİFM, İstanbul, 1925, I, 39- 57. -----------, Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin, (trc. Hamit Er), İstanbul 1994, 239 s. -----------, Kelam Tarihi, İstanbul : Darü’l-Fünun İlahiyat Fakültesi Talabe Cemiyeti, 1340/1924, 302 s.
Ayrıntılar
| Konular | Din Araştırmaları |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Nisan 2017 |
| Kabul Tarihi | 3 Haziran 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017Cilt: 10 Sayı: 1 |
Cited By
Yaltkaya’nın “Nâsır-I Hüsrev” Adlı Makalesi: Değerlendirme ve Neşir
e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.18403/emakalat.725681
_____________________________________ ISSN 1309-5803 e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi _______________________________