Araştırma Makalesi
Yıl 2017,
Sayı: 38, 245 - 255, 01.12.2017
Öz
Ebû Şekûr es-Sâlimî’nin et-Temhîd
fî beyâni’t-tevhîd isimli eserinin Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları
Merkezi tarafından neşri, Hanefî / Mâtürîdî geleneğinin hak ettiği ilgiyi henüz
görmemiş bir halkası olan Sâlimî’yi ilim dünyasının nazarı dikkatine sundu.
Kitabın yayımı vesilesiyle kaleme alınan bu yazıda önce Sâlimî’nin biyografisi
hakkında bilgi verilecek, ardından müellifin Ebû Hanîfe (ö. 150/767) ve
Mâtürîdî ile (ö. 333/944) fikrî irtibatı ve bu bağlamda söz konusu gelenek
içerisindeki konumuna değinilecek ve en nihayet neşre dair bazı notlar
düşülecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ali el-Kārî, Minehu’r-ravzi’l-ezher fî şerhi’l-Fıkhi’l-ekber, nşr. Vehbî Süleyman Gāvicî, et- Ta‘lîku’l-müyesser alâ Şerhi’l-Fıkhi’l-ekber içinde, Beyrut: Dârü’l-beşâiri’l-İslâmiyye, 1419/1998.
- Ali el-Kārî, Şemmü’l-avârız fî zemmi’r-Revâfiz, nşr. Mecîd Halef, Kahire: Merkezü’l-furkān li’d-dirâsâti’l-İslâmiyye, 1425/2004.
- Beyâzîzâde Ahmed, İşârâtü’l-merâm min ibârâti’l-İmâm Ebî Hanîfe en-Nu‘mân fî usûli’ddîn, nşr. Ahmed Ferîd el-Mezîdî, Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 2007.
- Beyâzîzâde Ahmed, el-Usûlü’l-münîfe li’l-İmâm Ebî Hanîfe, çev. ve nşr. İlyas Çelebi, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2006.
- Bruckmayr, Philipp, “Mâturîdî Kelamının Yayılması, Kalıcılaşması ve Temel Dinamikleri (Timurlular Döneminden 19. Asra Kadar)”, çev. Sönmez Kutlu - Muzaffer Tan, İmam Mâturîdî ve Maturidilik, haz. Sönmez Kutlu, 5. bs., Ankara: Otto Yayınları, 2015, s. 403-440.
- Ebû Hanîfe, el-Âlim ve’l-müteallim, nşr. Muhammed Zâhid el-Kevserî, çev. Mustafa Öz (İmâm-ı Azamın Beş Eseri içinde; İstanbul: Kalem Yayıncılık, 1981), s. 8-34.
- Ebû Hanîfe, el-Vasiyye, nşr. M. Zâhid Kevserî, çev. Mustafa Öz, İmâm-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, İstanbul: Kalem Yayıncılık, 1981, s. 71-75.
- Ebû Şekûr es-Sâlimî, et-Temhîd fî beyâni’t-tevhîd, Süleymaniye Ktp., Reîsülküttâb Mustafa Efendi, nr. 525.
- Ebû Şekûr es-Sâlimî, et-Temhîd fî beyâni’t-tevhîd, nşr. Ömür Türkmen, Ankara - Beyrut: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları - Dâru İbn Hazm, 2017.
- Göksoy, İsmail Hakkı, “Nûreddin er-Rânîrî”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), 2001, XXXIII, 256-257.
- Gömbeyaz, Kadir, “Doğu Hanefî Fırak Geleneğinin Ebû Hanîfe ile İrtibatlandırılmasının İmkânı”, Devirleri Aydınlatan Meş‘ale İmâm-ı A‘zam: Ulusal Sempozyum Tebliğler Kitabı, haz. Ahmet Kartal - Hilmi Özden, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2015, s. 505-511.
- Gömbeyaz, Kadir, “İslam Literatüründe İtikâdî Fırka Tasnifleri” (doktora tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015.
- Kalaycı, Mehmet, Tarihsel Süreçte Eşarilik-Maturidilik İlişkisi, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.
- Kâtib Çelebi, Keşfü’z-zunûn, I-II, haz. M. Şerefeddin Yaltkaya - Kilisli Rıfat Bilge, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1941-43.
- Kureşî, el-Cevâhirü’l-mudiyye fî tabakāti’l-Hanefiyye, I-V, nşr. Abdülfettâh Muhammed el- Hulv, 2. bs., I-V, Cîze: Hicr li’t-tıbâa ve’n-neşr ve’t-tevzî‘ ve’l-i‘lân, 1413/1993.
- Leknevî, el-Fevâidü’l-behiyye fî terâcimi’l-Hanefiyye, nşr. M. Bedreddin Ebû Firâs en- Na‘sânî, Beyrut: Dârü’l-ma‘rife, t.y.
- Madelung, Wilferd, “Abū l-Mu‘īn al-Nasafī and Ash‘arī eology”, Studies in Medieval Muslim thought and History, ed. Sabine Schmidtke, Farnham: Ashgate Variorum, 2013, s. 318-330.
- Mâtürîdî, Kitâbü’t-Tevhîd, nşr. Bekir Topaloğlu - Muhammed Aruçi, Ankara: İSAM Yayınları, 1423/2003.
- Mâtürîdî, Te’vîlâtü’l-Kur’ân, I-XVIII, nşr. Ahmet Vanlıoğlu v.dğr., İstanbul: Mizan Yayınevi, 2005-2011.
- Muhlis, Abdullah, “Kitâbü’t-Temhîd fî beyâni’t-tevhîd”, Mecelletü’l-Mecmai’l-ilmiyyi’l- Arabî, 22/1-2 (1947): 65-68.
- Pezdevî, Ebü’l-Yüsr, Usûlü’d-dîn, nşr. Hans Peter Linss - Ahmed Hicâzî es-Sekkā, Kahire: el-Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-türâs, 2003.
- Rudolph, Ulrich, “Abū Shakūr al-Sālimī”, e Encyclopaedia of Islam ree, Leiden 2009, fas. 3, s. 32-33.
- Rudolph, Ulrich, “Maturidiliğin Ortaya Çıkışı”, çev. Ali Dere, İmam Mâturîdî ve Maturidilik, haz. Sönmez Kutlu, 5. bs., Ankara: Otto Yayınları, 2015, s. 313-322.
- Sem‘ânî, Abdülkerîm b. Muhammed, el-Ensâb, I-V, nşr. Abdullah Ömer el-Bârûdî, Beyrut: Dârü’l-cinân, 1408/1988.
- Türkmen, Ömür, “Muhammed b. Abdüseyyid b. Şuayb el-Kişşî’nin ‘Kitâbü’t-Temhîd fî Beyâni’t-Tevhîd’ Adlı Eserinin Tahkik Tahric ve Tahlili” (doktora tezi), Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002.
- Yavuz, Yusuf Şevki, “Ebû Şekûr es-Sâlimî”, DİA, 2016, EK-I, 374-377.
- Yavuz, Yusuf Şevki, “Ebû Şekûr es-Sâlimî ve Başlıca Kelâmî Görüşleri”, Ebû Şekûr es- Sâlimî, et-Temhîd fî beyâni’t-tevhîd içinde, s. 13-32.
Toplam 27 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Konular | Din Araştırmaları |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Notları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 38 |