Öz
Various
expression styles of religious terminology have been extracted from human
literature to address holy cretaures. Choosing arguments based on human
experience enabling expression on "holy/sacred" has been suggesting a
good point of criticism for those having problem with holy, therefore, with the
transcendental reality. Positivists that have been maintaining increasing
influence to mid-20th century from the 1 8 th century capitalized this aspect
to harshly criticize religion and its utterance. However, the religion, the
other products which belonged to the human, is a component pertain to society
culture. Thus religious utterence has a comprehensible, credible and acceptable
dimension. Collectivist, mono perspective and regular logic rejection is not a
appropriate approach. In order to overcome such a status quo favoured, shallow
perspective and in order to understand the language of a religion of any kind,
one has to refer to the life styles within the society's culture which this
language of religion uses and from there to refer to the different paradigms of
use, consequently to refer to its detailed grammar.
Anahtar Kelimeler
Positivist Religious Language Principle of Verification Metaphysics Ethics
Kaynakça
- Augustine, Saint. The City of God, Doubleday&Company, Inc., Garden City, New York: 1958.
- Aydın, Ayhan. Felsefe-Düşünce Tarihi, Pegem Akademi, Ankara: 2012.
- Ayer, A. Jules. Dil Doğruluk ve Mantık, (çev. Vehbi Hacıkadiroğlu) Metis Yayınları, İstanbul: 1998.
- Ayer, A. Jules. Etik ile Tanrıbilimin Eleştirisi (Language, Truth and Logic, chapter 6), (çev., Yakup Şahan), Yazko Felsefe Yazıları, 7. Kitap, İstanbul: 1983.
- Ayer, Alfred, J. The Central Question of Philosophy, Weidenfeld and Nicolson, London: 1973.
- Bolay, S. Hayri. Felsefi Doktrinler ve Terimler Sözlüğü, Akçağ Yayınları, İstanbul: 1997.
- Brown, H.I. Perception,Theory and Commitment:The New Philosophy of Science, The University of Chicago Press, Chicago: 1977.
- Çiğdem, Ahmet. Aydınlanma Düşüncesi, İletişim Yayınları, İstanbul: 1997.
- Demir, Ömer. Bilim Felsefesi, Vadi Yayınları, İstanbul: 1997.
- Eichhorn,W. Klaus, G. vd., Çağdaş Felsefe, (Der. ve çev. Aziz Çalışlar), Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul 1985.
- Ferré, Frederich. Din Dilinin Anlamı, (çev. Zeki Özcan), Alfa Yayınları, İstanbul: 1999.
- Goldmann, Lucien. Aydınlanma Felsefesi, (çev. Emre Arslan), Doruk Yayınları, Ankara: 1999.
- Hızır, Nusret. Viyana Çevresi, Araştırmalar Dergisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1965.
- Hume, David. İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Soruşturma, (çev. Oruç Aruoba), Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara: 1976.
- Kant, Immanuel. “Aydınlanma Nedir? Sorusuna Yanıt”, Immanuel Kant Seçilmiş Yazılar, (çev. Nejat Bozkurt), Remzi Kitapevi, İstanbul: 1984.
- Kocabaş, Şakir. İfadelerin Gramatik Ayrımı, Ekin Yayınları, İstanbul: 1984.
- Koç, Turan Din Dili, İz Yayıncılık, İstanbul: 1999.
- Köker, Levent. Bilgi Teorisi-Siyaset Bilimi İlişkileri Açısından Pozitivizm ve Eleştirel Teori, Ayrıntı Yayınları, İstanbul: 1990.
- Küçükalp, Kasım-Cevizci, Ahmet. Batı Düşüncesi-Felsefi Temeller, İsam Yayınları, İstanbul: 2014.
- Locke, John. İnsan Anlağı Üzerine Bir Deneme, (çev. Vehbi Hacıkadiroğlu), Ara Yayıncılık, İstanbul: 1992.
- Magee, Bryan. “Mantıkçı Pozitivizm ve Kalıtı - A.J. Ayer ile Söyleşi”, Yeni Düşün Adamları, (çev. Aytaç Oksal, Basıma Hazırlayan: Mete Tunçay), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul: 1979.
- Orman, Enver. Ahlak Felsefesi, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi, İstanbul: 2014.
- Reichenbach, Hans. Bilim Felsefesinin Doğuşu, (çev., Cemal Yıldırım), Remzi Kitabevi, İstanbul: 1993.
- Soykan, Ö. Naci. “Ernest Mach’da Bilginin Biyolojik-Antropolojik Temeli”, Felsefe Dünyası, T.F.D. Yayınları, Sayı 11, Ankara: 1994.
- Ural, Şafak. Pozitivist Felsefe: Bilimde ve Felsefede Doğrulama, Remzi Kitabevi, İstanbul: 1986.
- Weinberg, Julius R. An Examination of Logical Positivism, Littlefield, Adams Co., New Jersey: 1960.
- Wittgenstein, Ludwig. TractatusLogico-Philosophicus (Almanca Aslıyla), (çev., Oruç Aruoba), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul: 2002.
Öz
Din
Dili’nin çeşitli söylem tarzları, beşeri literatürden alınarak, kutsal
varlıklara göndermede bulunmak için kullanılmaktadır. Kutsal ile ilgili konuşma
imkânının beşeri tecrübenin ürünü olan argümanlardan seçilmesi, kutsal ve
dolayısıyla aşkın olanla sorunu bulunan çevreler için iyi bir eleştiri
malzemesi olmuştur. Özellikle on sekizinci yüzyılda başlayıp, yirminci yüzyılın
ortalarına kadar etkinliğini arttırarak muhafaza eden pozitivistler bu durumu
bahane ederek dine ve onun söylem biçimine ağır eleştirilerde bulunmuşlardır.
Viyana Çevresi filozofları, özellikle de Alfred Jules Ayer, geliştirmiş olduğu
"Doğrulama İlkesi" vasıtasıyla, Din' i ve ileri sürdüğü bildirimleri,
salt dini içerikli metinlerin kullandığı dilin, objesi ile ilgili
münasebetinden dolayı yok sayma noktasına gelmiştir. Hâlbuki din de, insana ait
diğer ürünler gibi, toplumun kültürüne ait bir unsurdur. Bu nedenle dini söylem
de anlaşılır, inanılır ve kabul edilebilir bir söylem biçimidir. Toptancı, tek
perspektifli ve kuralcı bir mantıkla reddetme girişimi objektif, benimsenebilir
bir yaklaşım değildir. Böyle statükocu, sığ bakış açısını aşmak ve
herhangi bir din dilini anlayabilmek için, bu din dilinin kullanıldığı toplumun
kültürü içerisindeki yaşam tarzlarına, buradan da değişik kullanım
paradigmalarına; dolayısıyla derin gramerine müracaat etmek gerekir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Augustine, Saint. The City of God, Doubleday&Company, Inc., Garden City, New York: 1958.
- Aydın, Ayhan. Felsefe-Düşünce Tarihi, Pegem Akademi, Ankara: 2012.
- Ayer, A. Jules. Dil Doğruluk ve Mantık, (çev. Vehbi Hacıkadiroğlu) Metis Yayınları, İstanbul: 1998.
- Ayer, A. Jules. Etik ile Tanrıbilimin Eleştirisi (Language, Truth and Logic, chapter 6), (çev., Yakup Şahan), Yazko Felsefe Yazıları, 7. Kitap, İstanbul: 1983.
- Ayer, Alfred, J. The Central Question of Philosophy, Weidenfeld and Nicolson, London: 1973.
- Bolay, S. Hayri. Felsefi Doktrinler ve Terimler Sözlüğü, Akçağ Yayınları, İstanbul: 1997.
- Brown, H.I. Perception,Theory and Commitment:The New Philosophy of Science, The University of Chicago Press, Chicago: 1977.
- Çiğdem, Ahmet. Aydınlanma Düşüncesi, İletişim Yayınları, İstanbul: 1997.
- Demir, Ömer. Bilim Felsefesi, Vadi Yayınları, İstanbul: 1997.
- Eichhorn,W. Klaus, G. vd., Çağdaş Felsefe, (Der. ve çev. Aziz Çalışlar), Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul 1985.
- Ferré, Frederich. Din Dilinin Anlamı, (çev. Zeki Özcan), Alfa Yayınları, İstanbul: 1999.
- Goldmann, Lucien. Aydınlanma Felsefesi, (çev. Emre Arslan), Doruk Yayınları, Ankara: 1999.
- Hızır, Nusret. Viyana Çevresi, Araştırmalar Dergisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1965.
- Hume, David. İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Soruşturma, (çev. Oruç Aruoba), Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara: 1976.
- Kant, Immanuel. “Aydınlanma Nedir? Sorusuna Yanıt”, Immanuel Kant Seçilmiş Yazılar, (çev. Nejat Bozkurt), Remzi Kitapevi, İstanbul: 1984.
- Kocabaş, Şakir. İfadelerin Gramatik Ayrımı, Ekin Yayınları, İstanbul: 1984.
- Koç, Turan Din Dili, İz Yayıncılık, İstanbul: 1999.
- Köker, Levent. Bilgi Teorisi-Siyaset Bilimi İlişkileri Açısından Pozitivizm ve Eleştirel Teori, Ayrıntı Yayınları, İstanbul: 1990.
- Küçükalp, Kasım-Cevizci, Ahmet. Batı Düşüncesi-Felsefi Temeller, İsam Yayınları, İstanbul: 2014.
- Locke, John. İnsan Anlağı Üzerine Bir Deneme, (çev. Vehbi Hacıkadiroğlu), Ara Yayıncılık, İstanbul: 1992.
- Magee, Bryan. “Mantıkçı Pozitivizm ve Kalıtı - A.J. Ayer ile Söyleşi”, Yeni Düşün Adamları, (çev. Aytaç Oksal, Basıma Hazırlayan: Mete Tunçay), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul: 1979.
- Orman, Enver. Ahlak Felsefesi, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi, İstanbul: 2014.
- Reichenbach, Hans. Bilim Felsefesinin Doğuşu, (çev., Cemal Yıldırım), Remzi Kitabevi, İstanbul: 1993.
- Soykan, Ö. Naci. “Ernest Mach’da Bilginin Biyolojik-Antropolojik Temeli”, Felsefe Dünyası, T.F.D. Yayınları, Sayı 11, Ankara: 1994.
- Ural, Şafak. Pozitivist Felsefe: Bilimde ve Felsefede Doğrulama, Remzi Kitabevi, İstanbul: 1986.
- Weinberg, Julius R. An Examination of Logical Positivism, Littlefield, Adams Co., New Jersey: 1960.
- Wittgenstein, Ludwig. TractatusLogico-Philosophicus (Almanca Aslıyla), (çev., Oruç Aruoba), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul: 2002.
Ayrıntılar
| Bölüm | MAKALELER |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Kasım 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 2 Sayı: 1 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.