DİN ANLAYIŞIMIZ ÜZERİNE DENEMELER ADLI BASILMAMIŞ KİTABIN “İNSAN” BÖLÜMÜ (Yazar: Hasan ONAT- Yayına Haz.: Sönmez KUTLU)
Öz
“İnsan nedir?” sorusunun cevabı en genel manasıyla insanın varlık dünyasındaki yerinin tespiti ile başlayan bir süreci içermektedir. “Varlık katmanlarının en üst noktasında” bulunan insanın neliği ile ilgili soruların cevap bulması, insanın kendine özgü vasıflarının tespitini ve farkındalığını gerektirir. Bu durum bireysel planda kişinin kendini tanıması ile neticelenirken, kendini tanıyan insan, evrendeki varlığı, yaratılış gayesi gibi gerçekler ile yüzleşecek, en nihayetinde yaratanı ile karşı karşıya kalacaktır. Bu dünyada insanlığını gerçekleştirme gibi bir yükümlüğe sahip olan insan, akıl, hür irade ve sorumlulukla varlık alanın en üst noktasında yer almaktadır. Bu vasıflarıyla ve yüksek değerlerle insan, Allah’ın halifesi olabilmekte ve mükemmele yaklaşabilmektedir. Bu noktada insanın uyarılma ihtiyacı Peygamberler tarafından karşılanmakta ve İslâm, insana insanlığını gerçekleştirme hususunda yol göstermektedir. İnsanın evrendeki varlığı söz konusu olduğunda yaratılıştan getirdiği bir diğer özelliği olan sosyal bir varlık olması insanı tanıma adına oldukça önemlidir. “Birlikte yaşama” hissiyatına sahip olan insanların bu süreci sağlıklı bir şekilde yönetebilmeleri için ise en temelde “anlama ve anlaşılmaya” ihtiyaçları bulunmaktadır. İnsanın, evrendeki varlığı bilinçli tercihlerine, düşünerek hareket etmeye ve bilerek yaşamaya dayanır. Bu noktada en başta seçme ve eylemde bulunma hürriyetine sahip olan insan, özellikle inanç alanında geniş bir hürriyete sahiptir. İnsanın varlığının temel vasıflarından bir diğeri ise inanan bir varlık olmasıdır. Yaratılıştan mevcut olan bu özellik, bilgi ile buluştuğunda imana dönüşmektedir. Berrak ve kişinin benliğinde içselleştirilen bir Allah inancı ise insanı gerçek mutluluğa ulaştırabilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali. Şuabü’l-Îmân. Thk.: Abdülalî Abdülhamîd Hâmid. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1423/2003.
- Buhârî, Muhammed b. İsmail. es-Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
- Ebû Dâvûd , Süleyman b. el-Eş’as. Sünen, Thk.: Muhammed Muhyiddîn Abdülhamîd. Mısır: Matbaatü’s-Saade, 1369/1950, 4/442.
- Ebû Zekeriyya Muhyiddîn Yahya b. Şeref en-Nevevî. Riyâzu’s-Sâlihîn. Thk.: Şuayb Arnaûtî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1419/1998.
- el-Isfahanî, Ebû’l-Kâsım Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Rağıb. Mutluluğun Kazanılması (Tafsîlü’n-Neş’eteyn ve Tahsîlü’s- Saadeteyn Tercemesi). Terc.: Lütfi Doğan. İstanbul: Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi, 1974.
- el-Isfahanî, Ebû’l-Kâsım Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Rağıb. Tafsîlü’n-Neş’eteyn ve Tahsîlü’s-Saadeteyn. Beyrut 1319/1901.
- İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd el-Kazvinî. Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
- İmam Gazâli, Kimyâ-ı Saâdet, Terc. A. Faruk Meyan. İstanbul : Bedir Yayınevi, 1979.
- Mengüşoğlu, Takiyettin. İnsan Felsefesi, İstanbul : Remzi Kitabevi, 1988.
- Münâvî, Muhammed Abdürraûf. Feyzü’l-Kadîr Şertıu Câmi’u’s-Sağîr. Mısır: el-Mektebetü’t-Ticâriyye el-Kübrâ, 1356/1938.
- Müslim b. Haccâc. es-Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
- Necati Öner. İnsan Hürriyeti. Ankara : Selçuk Yayınları, 1982.
- Nesâî, Ahmed b. Şuayb b. Ali. Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
- Tirmizî, Muhammed b. İsa. Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
Öz
The answer of the question of “what is human?” literally contains a process beginning with the confirmation of humans’ place among the ontological beings. Finding answer related to the question of the whatness of human “standing on the top layers of beings” requires to identification and awareness of distinctive. While this situation results self-knowledge in personal plan, person who knows himself will face the truth his existence in the universe, the purpose of creation, finally will subject to his Creator. Human who has an obligation to realize his humanity in this world, is at the top of the field of the existence through reason, free will and responsibility. With these qualities and high values, a person can become the caliph of Allah and approach perfection. At this point, the need for warning of man is met by the prophets and Islam guides man to realize his humanity. When it comes to the existence of human in the universe, it is very important to get to know the human being that is a social being, which is another feature that he brings from nature. People who have the feeling of “living together” basically need to “understand and be understood” in order to manage this process in a healthy manner. The existence of human in the universe is based on his informed choices, acting thinkingly and living knowingly. At this point, the human being, who has the freedom of choice and act, has a wide freedom especially in the field of belief. One of the basic characteristics of human existence is that he is a believing being. This feature, which is present from nature, turns into faith when it meets with knowledge. A clear belief in God that is internalized in one's self will lead a person to beatitudes.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali. Şuabü’l-Îmân. Thk.: Abdülalî Abdülhamîd Hâmid. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1423/2003.
- Buhârî, Muhammed b. İsmail. es-Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
- Ebû Dâvûd , Süleyman b. el-Eş’as. Sünen, Thk.: Muhammed Muhyiddîn Abdülhamîd. Mısır: Matbaatü’s-Saade, 1369/1950, 4/442.
- Ebû Zekeriyya Muhyiddîn Yahya b. Şeref en-Nevevî. Riyâzu’s-Sâlihîn. Thk.: Şuayb Arnaûtî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1419/1998.
- el-Isfahanî, Ebû’l-Kâsım Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Rağıb. Mutluluğun Kazanılması (Tafsîlü’n-Neş’eteyn ve Tahsîlü’s- Saadeteyn Tercemesi). Terc.: Lütfi Doğan. İstanbul: Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi, 1974.
- el-Isfahanî, Ebû’l-Kâsım Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Rağıb. Tafsîlü’n-Neş’eteyn ve Tahsîlü’s-Saadeteyn. Beyrut 1319/1901.
- İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd el-Kazvinî. Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
- İmam Gazâli, Kimyâ-ı Saâdet, Terc. A. Faruk Meyan. İstanbul : Bedir Yayınevi, 1979.
- Mengüşoğlu, Takiyettin. İnsan Felsefesi, İstanbul : Remzi Kitabevi, 1988.
- Münâvî, Muhammed Abdürraûf. Feyzü’l-Kadîr Şertıu Câmi’u’s-Sağîr. Mısır: el-Mektebetü’t-Ticâriyye el-Kübrâ, 1356/1938.
- Müslim b. Haccâc. es-Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
- Necati Öner. İnsan Hürriyeti. Ankara : Selçuk Yayınları, 1982.
- Nesâî, Ahmed b. Şuayb b. Ali. Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
- Tirmizî, Muhammed b. İsa. Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401/1981.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Neşir |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 23 Mayıs 2021 |
| Kabul Tarihi | 29 Haziran 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Cilt: 14 Sayı: 1 |
_____________________________________ ISSN 1309-5803 e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi _______________________________