Din Sosyolojisi Araştırmaları

Öz

Yaklaşık 12.000 yıl önce Güney Batı Asya’da avcı ve toplayıcılık yapan küçük gezgin insan grupları, nis-peten kalabalık bir nüfusun uzun süre yaşadığı yerleşim alanları kurarak tarım ve hayvancılığa geçiş süre-cine girdiler. Bu süreci en dramatik yaşayan bölgelerden biri de Göbekli Tepe ve ona komşu tepelerin içinde bulunduğu Yukarı Fırat Havzası’dır. Göbekli Tepe, son yıllara kadar bu havzadaki avcıların belirli sezonlar toplandığı bir çeşit tapınak olarak yorumlandı. Gelinen noktada Göbekli Tepe’nin aslında bir yerleşim yeri olduğunu ve bu bölgedeki yoğun Neolitik yerleşimin sadece bir paçasını oluşturduğunu yapılan yüzey araştırmalarından ve devam eden kazılardan anlamak mümkündür. Günümüzde ne tüket-tiğimiz ve ne tür evlerde yaşadığımız kadar toplumsal olarak nasıl organize olduğumuzun temellerini de bu döneme ve bu bölgeye götürmek mümkündür. Dolayısıyla üzerinde oturduğumuz toplumsal temelle-rin daha iyi kavranması çabası bizi, insanların bu dönemde ne yaşadığını anlamaya sevk etmektedir. Özellikle dinin hayati rol oynağı bu toplumların anlaşılmasında din sosyolojisinin teorik arka planı önemli katkılar sunma potansiyeline sahiptir. Bu çalışmanın amaçlarından biri Göbekli Tepe Kültür Böl-gesi’nin makul şekilde yorumlanmasında din sosyolojisinin sunduğu/sunabileceği katkıları ele almaktır. Çalışma ayrıca kazı öncesinde yöre halkının Göbekli Tepe’ye olan dini ilgisine odaklanacaktır. Bu çalış-manın dolaylı bir amacı da Göbekli Tepe Kültürü’nü, sosyoloji ve özellikle din sosyolojisinin dikkatine sunmaktır.