Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD)

Öz

Kur’an-ı Kerim’de Arapça olmayan kelimeler yer almaz, nitekim Kur’an da kendisini Arabî olarak nitelendirir. Ancak, köken olarak başka dillere ait oldukları halde kültürel iletişim yoluyla Arapçalaşmış bazı kelimeler de Kur’an’da yer alabilmiştir. “Muarreb” olarak isimlendirilen bu lafızların sayısı ve geldikleri dillerle ilgili olarak farklı kaynaklarda farklı bilgiler yer almakla beraber, Kur’an’da mevcut oldukları anlaşılmaktadır. Kur’an’da, muarreb bile olsa yabancı kelimelerin yer almadığı iddiası ilk defa Şafii (204/819) tarafından tartışma sahasına açılmıştır. Onun bu iddiası da zamanındaki bir siyasi mesele olan “Halku’l-Kuran” tartışmaları ile alakalıdır. Şafii (204/819), Kur’an’ın mahluk olmadığını ispat etmek üzere onda hiçbir yabancı kelime olmadığını ortaya atarak bu görüşünü ısrarla savunmuş, İbn Kesir gibi, çoğu Şafii mezhebine mensup bazı müfessirler, ona uyarak bu görüşü kabul etmişlerdir. Ancak Suyuti gibi pek çok âlimin de ispat ettiği gibi Kur’an’da birtakım muarreb kelimeler vardır. Kur’an’ın bütünü göz önünde bulundurulduğunda çok az sayıdaki bu kelimeler Arapçalaşmış ve Arapça’nın kurallarına uydurulmuş kelimeler olduğu için Kur’an’ın Arapça olmasına (Arabiliğine) hiçbir şekilde zarar vermez. Bilakis Kur’an’ın indiği toplumun sosyal şartları ve etkileşim içinde oldukları milletler hakkında bize birtakım bilgiler verir. Bu kapsamda, Kur’anî kelimeler içinde Türkçe asıllı olduğu iddia edilen birkaç kelime de vardır. Kaynaklardan tespit ettiğimiz kadarıyla Kur’an’da geçen “ğassak”, “tennur” ve “ekvab” kelimeleri Türkçe asıllıdır. Bu kelimelerin eski dönemlerden beri Türk toplulukları içinde kullanıla gelen Türkçe kelimeler olduğunu ve bunların Türkçe asıllı muarreb Kuran kelimeleri olabileceğini çok rahat bir şekilde söyleyebiliriz.