Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Worships in Alevi Tradition as Presented in Journal of Cem

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 13 - 35, 30.06.2018

Ahmet İshak Demir Yaşar Şanlı

Öz

This article aims to compile
the subject of Alevi tradition worships presented in the Journal Cem. The
findings obtained by the analysis of the discourse can be listed as follows. It
is stated that in Alevism there is no worship as the form, the worship is made
in secret and the language of the worship is Turkish. It is evident that there
is no form of ablution, prayer, fasting, and zakat as known. The basic worship
in Alevism is cem. The miracle of ascension is given as the beginning of
forties’s cem. An understanding of worship in Alevism that sees its roots and
source in the Qur'an and The Prophet, but in a different interpretation of them,
is presented in the Journal Cem.

Anahtar Kelimeler

Alevi Alevism Alevi beliefs Alevi Worships cem Journal of Cem

Kaynakça

  • Açıkgöz, Sadem. “Fıkıhta Caferi, Tasavvufta Alevi-Bektaşiyiz”. Cem 5 (Ekim 1991): 37-39.
  • Açıkgöz, Sadem. “Şeriat ve Tarikatın (İtikat ve Ameli) İbadet İlkeleri”. Cem 29 (Ekim 1993): 38-40.
  • Aksakallı, Özgür. “Hızır Orucu ve Lokma”. Cem 64 (Mart 1997):17.
  • Asan Veli. “Tahtacı Türkmenler VI; Oruç ve Kerbela”. Cem 38 (Temmuz 1994): 32-34.
  • Asan Veli. “Tahtacı Türkmenler X; Müsahiplik Töreni”. Cem 50 (Temmuz 1995): 51-52.
  • Atalay, Adil Ali. “Cem”. Cem 86 (Ocak 1999): 56-57.
  • Atalay, Adil Ali. “Şah Hüseyin Kanı ile İnsanlığı Korumuştur”. Cem 78 (Mayıs 1998): 37-38.
  • Aydın, Ayhan. “Alevilikte Kurumsallaşma, Cem/Cemevi Üzerine Bazı Notlar”. Cem 107 (Aralık 2000-Mart 2001): 24-27.
  • Bal, Hüseyin. “Alevi-Bektaşi Topluluklarında Ölüye-Diriye Sahip Çıkma Geleneği”. Cem 68 (Temmuz 1997): 44-47.
  • Buyruk. nşr: Adil Ali Atalay. İstanbul: 1994.
  • Cem, Süleyman. “Ben Neden Aleviyim”. Cem 11 (Nisan 1992): 15-19.
  • CEM. “Alevilerde Bağlama ile Nefes Söyleme Geleneği”. Cem 117 (Ocak 2002): 11-13.
  • CEM. “Kadıköy’de Müsahiplik Söyleşisi”. Cem 73 (Ocak 1998): 8-10.
  • Çağlayan, Alper. “Tarikat Namazı ya da Halka Namazı”. Cem 116 (Aralık 2001): 22-23.
  • Doğan, Eşref. “Hızır Orucu ve Hıdırellez Bayramı”. Cem 99 (Mart 2000): 28-29.
  • Doğan, İzzettin. “Hz. Hüseyin’i ve Kerbela’yı Günümüzde Artık Farklı Yorumlamalıyız”. röp.Ayhan Aydın. Cem 120 (Nisan 2002): 2-4.
  • Doğan, İzzettin. “İzzettin Doğan ile Söyleşi”. Röp. Cemal Şener. Cem 5 (Ocak 1992): 32-34.
  • Doğan, İzzettin. “Merhaba”. Cem 50 (Temmuz 1995): 8.
  • Doğan, İzzettin. “Osmanlı’da Alevilik”, röportaj Ayhan Aydın. Cem 96 (Aralık 1999): 22-25
  • Doğan, İzzettin. “Alevi Düşüncesini Günümüze Taşıyanlar”. Cem 2 (Temmuz 1991): 6-7.
  • Duygulu, Melih. “Müzikolojik ve Toplumsal Açıdan Semahlar”. Cem 11 (Nisan 1992): 45-46.
  • Er, Piri. “Anadolu Aleviliğinde Halka Namazı”. Cem 67 (Haziran 1997): 53-55.
  • Er, Piri. “Anadolu Aleviliğinde Kurban”. Cem 66 (Mayıs 1997): 36-39.
  • Erseven, İlhan Cem. “Eski Semahlar Dönülmüyor”. Cem 111 (Temmuz 2002): 13-14.
  • Fırat Atilla. “Cem Kültür Evleri”. Cem 117 (Ocak 2002): 23-25.
  • Fırat Atilla. “Hızır Orucu”. Cem 76 (Mart 1998): 22.
  • Kaya, Ali. “İnanç ve Alevilik”. Cem 112 (Ağustos 2001): 40-41.
  • Keçeli, Şakir. “Zorunlu Din Dersi ve Alevilik”. Cem 101 (Mayıs 2000): 24-27.
  • Kenanoğlu, Ali. “Hubyar Semahı”. Cem 124 (Ağustos 2002): 41-42.
  • Kocadağ, Burhan. “Alevilerde Sema”. Cem 46 (Mart 1995): 23-25.
  • Kocadağ, Burhan. “Kara Kitaba Ak Yanıt 2”. Cem 10, (Mart 1992): 29-31.
  • Küçük, Ali. “Bayram Namazı ve Cemevlerimiz”. Cem 78 (Mayıs 1998): 53.
  • Küçük, Gazi. “Çıralık-Hakkullah”. Cem 58 (Eylül 1996): 74-75.
  • Markoff, Irene. “Bir Gizli İslam Mezhebinin Çözümlenmesinde Dışavurumcu Kültürün Rolü, Türkiye Alevileri Örneği I”, çev. Esra Danacıoğlu. Cem 60 (Kasım 1996):52-54.
  • Nakiyev, Sadık Firudin Oğlu. “Türkiye’den Azerbaycan’a Alevilik”. Cem 75 (Şubat 1998): 20-22.
  • Narin, Mustafa. “Semah İbadet Değil midir?”. Cem 111 (Temmuz 2001): 35.
  • Noyan, Bedri. “Bektaşi ve Alevilerde Çerağ (Mum)”. Cem 64 (Mart 1997): 11.
  • Noyan, Bedri. “Bektaşi ve Alevilerde Muharrem Ayini, Aşure ve Matem Erkanı I”. Cem 25 (Haziran 1993): 12-13.
  • Noyan, Bedri. “Ölüm ve Ölüm Halinde Erkan I”. Cem 16 (Eylül 1992): 19-21.
  • Noyan, Bedri. “Ölüm ve Ölüm Halinde Erkan IV. Cem 19 (Aralık 1992): 34-36.
  • Onarlı, İsmail. “Alevilik Araştırmacılığında Emektar Bir İnsan İsmail Onarlıyla Söyleşi”. röp. Ayhan Aydın. Cem 126 (Ekim 2002): 32-34.
  • Onarlı, İsmail. “Arapgir Alevi Köylerinde Söylenen Özgün Ya Hızır Semahı”. Cem 118 (Şubat 2002): 26.
  • Onarlı, İsmail. “Cemevlerinin Tarihsel Kökenleri ve Mimari-IV”. Cem 84 (Kasım 1998): 52-53.
  • Onarlı, İsmail. “Cemevlerinin Tarihsel Kökenleri”. Cem 81 (Ağustos 1998): 28-30.
  • Orhan, Muharrem Naci. “Alevilik’de Semah”. Cem 31 (Aralık 1993): 23-25.
  • Orhan, Muharrem Naci. “İbadet ve İçki”. Cem 38 (Temmuz 1994): 10-12.
  • Orhan, Muharrem Naci. “Kör Cahiller”. Cem 57 (Ağustos 1996): 42-44.
  • Orhan, Muharrem Naci. “Muharrem Orucu”. Cem 14 (Temmuz 1992): 27-30.
  • Öktem, Niyazi. “Suriye Haşaşinleri II”. Cem 46 (Mart 1995): 7.
  • Öz, Baki. “Alevilik ve Cumhuriyet”. Cem 60 (Kasım 1996): 44-45.
  • Özgünay, Abidin. “Okuyucu Köşesi”. Cem 51 (Ağustos 1993): 62-64.
  • Özgünay, Abidin. “Soru ve Yanıtlarda Alevilik”. Cem 14 (Temmuz 1992): 32-34.
  • Rençber, Fevzi. “İstanbul’da Mevcut Cem Evleri ve Faaliyetleri”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2008.
  • Saygı, Hakkı. “Bizim İnancımızda Senlik Benlik Yoktur”. Röp. Ayhan Aydın. Cem 117 (Ocak 2002): 17-20.
  • Saygı, Hakkı. “Hızır’ın Anlamı”. Cem 118 (Şubat 2002): 24-25.
  • Saygı, Hakkı. “Kuran’a Göre Ayin-i Cem”. Cem 103 (Temmuz 2000): 46-49.
  • Tanyol, Cahit. “Alevilik, Yani Türk Müslümanlığı Olmasaydı, Diyar-ı Rum’u Diyar-ı Türk Yapamazdık”. röp. Ayhan Aydın. Cem 76 (Mart 1998): 11-13.
  • Tanyol, Cahit. “Hz. Hüseyin ve Kerbela”. Cem 49 (Haziran 1995): 5-6.
  • Uğurlu, Ali Rıza. “Muharrem Ayı ve Orucu”. Cem 108 (Nisan 2001): 13.
  • Uğurlu, Ali Rıza. “Türk İslam İnancında Hz. Hızır ve Hızır Orucu”. Cem 107 (Aralık 2000-Mart 2001): 36-37.
  • Üçer, Cenksu. Alevîlikte Musâhiblik. Ankara: Araştırma Yayınları, 2015.
  • Üçer, Cenksu. Tokat Yöresinde Geleneksel Alevilik. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2005.
  • Üçer, Cenksu. “Aleviliğin Yanlış Algılanması: Muharrem Uygulamaları Örneği”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 74 (2015): 45-76.
  • Üzüm, İlyas. “Kendi Yazarlarına Göre Alevîlik-Bektaşilik”. Türkiye Günlüğü 42 (Eylül-Ekim 1996): 54-74.
  • Üzüm, İlyas, Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevilik. İstanbul: İsam Yayınları, 2009.
  • Varlık, Ali Ağa. “İbadet Yerlerinde Mum Yakmak”. Cem 29 (Ekim 1993): 41-42.
  • Yalçınkaya, Ayhan. Alevilikte Toplumsal Kurumlar ve İktidar. Ankara: 1996.
  • Yalıncaklı, Hasan. “Güneşde Duranlara”. Cem 49 (Haziran 1995): 29-31.
  • Yaman, Ali. “Anadolu’da Safevi Nüfuzu”. Cem 72 (Kasım 1997): 32-33.
  • Yaman, Mehmet. “Kurban, Kurban Bayramı ve Hıdırellez”. Cem IV/48 (Mayıs 1995): 32-34.
  • Yıldız, Harun. Anadolu Aleviliği Amasya Yöresi Bağlamında Bir İnceleme. Ankara: Araştırma Yayınları, 2004.
  • Zelyut, Rıza. “Alevilik Nedir V”. Cem 63 (Şubat 1997): 52-55.

Cem Dergisi'nin Sunumuyla Alevi Gelenekte İbadetler

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 13 - 35, 30.06.2018

Ahmet İshak Demir Yaşar Şanlı

Öz

Bu makale Cem Dergisi’nde
sunulan Alevi gelenekte ibadetler konusunu derlemeyi amaç edinmiştir. Söylem
analiziyle yapılan incelemede elde edilen bulgular şöylece sıralanabilir.
Alevilik’te şekli ibadet bulunmadığı, ibadetin gizli yapıldığı ve ibadet
dilinin Türkçe olduğu belirtilir. Bilinen şekliyle bir abdest, namaz, oruç ve
zekat olmadığı ve cemin Aleviliğin temel ibadeti olduğu görüşü belirgin bir
şekilde dile getirilir. Miraç kırklar ceminin başlangıcı olarak verilir. Bu
haliyle kökünü ve kaynağını Kur’an’da ve Hz. Peygamber’de gören, fakat bunların
farklı bir yorumu olan bir ibadet anlayışı Dergi’de sunulur.

Anahtar Kelimeler

Alevi Alevilik Alevi İbadetleri cem Cem Dergisi

Kaynakça

  • Açıkgöz, Sadem. “Fıkıhta Caferi, Tasavvufta Alevi-Bektaşiyiz”. Cem 5 (Ekim 1991): 37-39.
  • Açıkgöz, Sadem. “Şeriat ve Tarikatın (İtikat ve Ameli) İbadet İlkeleri”. Cem 29 (Ekim 1993): 38-40.
  • Aksakallı, Özgür. “Hızır Orucu ve Lokma”. Cem 64 (Mart 1997):17.
  • Asan Veli. “Tahtacı Türkmenler VI; Oruç ve Kerbela”. Cem 38 (Temmuz 1994): 32-34.
  • Asan Veli. “Tahtacı Türkmenler X; Müsahiplik Töreni”. Cem 50 (Temmuz 1995): 51-52.
  • Atalay, Adil Ali. “Cem”. Cem 86 (Ocak 1999): 56-57.
  • Atalay, Adil Ali. “Şah Hüseyin Kanı ile İnsanlığı Korumuştur”. Cem 78 (Mayıs 1998): 37-38.
  • Aydın, Ayhan. “Alevilikte Kurumsallaşma, Cem/Cemevi Üzerine Bazı Notlar”. Cem 107 (Aralık 2000-Mart 2001): 24-27.
  • Bal, Hüseyin. “Alevi-Bektaşi Topluluklarında Ölüye-Diriye Sahip Çıkma Geleneği”. Cem 68 (Temmuz 1997): 44-47.
  • Buyruk. nşr: Adil Ali Atalay. İstanbul: 1994.
  • Cem, Süleyman. “Ben Neden Aleviyim”. Cem 11 (Nisan 1992): 15-19.
  • CEM. “Alevilerde Bağlama ile Nefes Söyleme Geleneği”. Cem 117 (Ocak 2002): 11-13.
  • CEM. “Kadıköy’de Müsahiplik Söyleşisi”. Cem 73 (Ocak 1998): 8-10.
  • Çağlayan, Alper. “Tarikat Namazı ya da Halka Namazı”. Cem 116 (Aralık 2001): 22-23.
  • Doğan, Eşref. “Hızır Orucu ve Hıdırellez Bayramı”. Cem 99 (Mart 2000): 28-29.
  • Doğan, İzzettin. “Hz. Hüseyin’i ve Kerbela’yı Günümüzde Artık Farklı Yorumlamalıyız”. röp.Ayhan Aydın. Cem 120 (Nisan 2002): 2-4.
  • Doğan, İzzettin. “İzzettin Doğan ile Söyleşi”. Röp. Cemal Şener. Cem 5 (Ocak 1992): 32-34.
  • Doğan, İzzettin. “Merhaba”. Cem 50 (Temmuz 1995): 8.
  • Doğan, İzzettin. “Osmanlı’da Alevilik”, röportaj Ayhan Aydın. Cem 96 (Aralık 1999): 22-25
  • Doğan, İzzettin. “Alevi Düşüncesini Günümüze Taşıyanlar”. Cem 2 (Temmuz 1991): 6-7.
  • Duygulu, Melih. “Müzikolojik ve Toplumsal Açıdan Semahlar”. Cem 11 (Nisan 1992): 45-46.
  • Er, Piri. “Anadolu Aleviliğinde Halka Namazı”. Cem 67 (Haziran 1997): 53-55.
  • Er, Piri. “Anadolu Aleviliğinde Kurban”. Cem 66 (Mayıs 1997): 36-39.
  • Erseven, İlhan Cem. “Eski Semahlar Dönülmüyor”. Cem 111 (Temmuz 2002): 13-14.
  • Fırat Atilla. “Cem Kültür Evleri”. Cem 117 (Ocak 2002): 23-25.
  • Fırat Atilla. “Hızır Orucu”. Cem 76 (Mart 1998): 22.
  • Kaya, Ali. “İnanç ve Alevilik”. Cem 112 (Ağustos 2001): 40-41.
  • Keçeli, Şakir. “Zorunlu Din Dersi ve Alevilik”. Cem 101 (Mayıs 2000): 24-27.
  • Kenanoğlu, Ali. “Hubyar Semahı”. Cem 124 (Ağustos 2002): 41-42.
  • Kocadağ, Burhan. “Alevilerde Sema”. Cem 46 (Mart 1995): 23-25.
  • Kocadağ, Burhan. “Kara Kitaba Ak Yanıt 2”. Cem 10, (Mart 1992): 29-31.
  • Küçük, Ali. “Bayram Namazı ve Cemevlerimiz”. Cem 78 (Mayıs 1998): 53.
  • Küçük, Gazi. “Çıralık-Hakkullah”. Cem 58 (Eylül 1996): 74-75.
  • Markoff, Irene. “Bir Gizli İslam Mezhebinin Çözümlenmesinde Dışavurumcu Kültürün Rolü, Türkiye Alevileri Örneği I”, çev. Esra Danacıoğlu. Cem 60 (Kasım 1996):52-54.
  • Nakiyev, Sadık Firudin Oğlu. “Türkiye’den Azerbaycan’a Alevilik”. Cem 75 (Şubat 1998): 20-22.
  • Narin, Mustafa. “Semah İbadet Değil midir?”. Cem 111 (Temmuz 2001): 35.
  • Noyan, Bedri. “Bektaşi ve Alevilerde Çerağ (Mum)”. Cem 64 (Mart 1997): 11.
  • Noyan, Bedri. “Bektaşi ve Alevilerde Muharrem Ayini, Aşure ve Matem Erkanı I”. Cem 25 (Haziran 1993): 12-13.
  • Noyan, Bedri. “Ölüm ve Ölüm Halinde Erkan I”. Cem 16 (Eylül 1992): 19-21.
  • Noyan, Bedri. “Ölüm ve Ölüm Halinde Erkan IV. Cem 19 (Aralık 1992): 34-36.
  • Onarlı, İsmail. “Alevilik Araştırmacılığında Emektar Bir İnsan İsmail Onarlıyla Söyleşi”. röp. Ayhan Aydın. Cem 126 (Ekim 2002): 32-34.
  • Onarlı, İsmail. “Arapgir Alevi Köylerinde Söylenen Özgün Ya Hızır Semahı”. Cem 118 (Şubat 2002): 26.
  • Onarlı, İsmail. “Cemevlerinin Tarihsel Kökenleri ve Mimari-IV”. Cem 84 (Kasım 1998): 52-53.
  • Onarlı, İsmail. “Cemevlerinin Tarihsel Kökenleri”. Cem 81 (Ağustos 1998): 28-30.
  • Orhan, Muharrem Naci. “Alevilik’de Semah”. Cem 31 (Aralık 1993): 23-25.
  • Orhan, Muharrem Naci. “İbadet ve İçki”. Cem 38 (Temmuz 1994): 10-12.
  • Orhan, Muharrem Naci. “Kör Cahiller”. Cem 57 (Ağustos 1996): 42-44.
  • Orhan, Muharrem Naci. “Muharrem Orucu”. Cem 14 (Temmuz 1992): 27-30.
  • Öktem, Niyazi. “Suriye Haşaşinleri II”. Cem 46 (Mart 1995): 7.
  • Öz, Baki. “Alevilik ve Cumhuriyet”. Cem 60 (Kasım 1996): 44-45.
  • Özgünay, Abidin. “Okuyucu Köşesi”. Cem 51 (Ağustos 1993): 62-64.
  • Özgünay, Abidin. “Soru ve Yanıtlarda Alevilik”. Cem 14 (Temmuz 1992): 32-34.
  • Rençber, Fevzi. “İstanbul’da Mevcut Cem Evleri ve Faaliyetleri”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2008.
  • Saygı, Hakkı. “Bizim İnancımızda Senlik Benlik Yoktur”. Röp. Ayhan Aydın. Cem 117 (Ocak 2002): 17-20.
  • Saygı, Hakkı. “Hızır’ın Anlamı”. Cem 118 (Şubat 2002): 24-25.
  • Saygı, Hakkı. “Kuran’a Göre Ayin-i Cem”. Cem 103 (Temmuz 2000): 46-49.
  • Tanyol, Cahit. “Alevilik, Yani Türk Müslümanlığı Olmasaydı, Diyar-ı Rum’u Diyar-ı Türk Yapamazdık”. röp. Ayhan Aydın. Cem 76 (Mart 1998): 11-13.
  • Tanyol, Cahit. “Hz. Hüseyin ve Kerbela”. Cem 49 (Haziran 1995): 5-6.
  • Uğurlu, Ali Rıza. “Muharrem Ayı ve Orucu”. Cem 108 (Nisan 2001): 13.
  • Uğurlu, Ali Rıza. “Türk İslam İnancında Hz. Hızır ve Hızır Orucu”. Cem 107 (Aralık 2000-Mart 2001): 36-37.
  • Üçer, Cenksu. Alevîlikte Musâhiblik. Ankara: Araştırma Yayınları, 2015.
  • Üçer, Cenksu. Tokat Yöresinde Geleneksel Alevilik. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2005.
  • Üçer, Cenksu. “Aleviliğin Yanlış Algılanması: Muharrem Uygulamaları Örneği”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 74 (2015): 45-76.
  • Üzüm, İlyas. “Kendi Yazarlarına Göre Alevîlik-Bektaşilik”. Türkiye Günlüğü 42 (Eylül-Ekim 1996): 54-74.
  • Üzüm, İlyas, Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevilik. İstanbul: İsam Yayınları, 2009.
  • Varlık, Ali Ağa. “İbadet Yerlerinde Mum Yakmak”. Cem 29 (Ekim 1993): 41-42.
  • Yalçınkaya, Ayhan. Alevilikte Toplumsal Kurumlar ve İktidar. Ankara: 1996.
  • Yalıncaklı, Hasan. “Güneşde Duranlara”. Cem 49 (Haziran 1995): 29-31.
  • Yaman, Ali. “Anadolu’da Safevi Nüfuzu”. Cem 72 (Kasım 1997): 32-33.
  • Yaman, Mehmet. “Kurban, Kurban Bayramı ve Hıdırellez”. Cem IV/48 (Mayıs 1995): 32-34.
  • Yıldız, Harun. Anadolu Aleviliği Amasya Yöresi Bağlamında Bir İnceleme. Ankara: Araştırma Yayınları, 2004.
  • Zelyut, Rıza. “Alevilik Nedir V”. Cem 63 (Şubat 1997): 52-55.
Toplam 72 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ahmet İshak Demir 0000-0003-0994-6313

Yaşar Şanlı 0000-0002-7535-3105

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2018
Gönderilme Tarihi 24 Ekim 2017
Kabul Tarihi 24 Mayıs 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018Cilt: 11 Sayı: 1

Kaynak Göster

ISNAD Demir, Ahmet İshak - Şanlı, Yaşar. “Cem Dergisi’nin Sunumuyla Alevi Gelenekte İbadetler”. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi 11/1 (Haziran 2018), 13-35.

_____________________________________  ISSN 1309-5803 e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi  _______________________________