Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Formation Process of Druze

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 1, 87 - 133, 31.01.2016

Aytekin Şenzeybek

https://doi.org/10.18403/emakalat.77167
Cited By: 1

Öz

Due to the emergence of the first semester of opinion formation process is important for all sects. However, Druze, Nusayriya this period Ismaelite for privacy as a fundamental belief that sects are even more important. Doctrinal the basic information about these sects to hide from others, which works written by the founders should make a basis of faith and doctrine needed both because of the historical process usually consists of gossip circulating among the people. At this point, quite it is important in terms of set out more clearly, clearly be examined in detail in the first period was proclaimed the basic doctrines of these sects wrapped in a dark privacy in the subsequent process and the changes undergone in the historical process of the tenets of the sect's distinctive tenets. In this context our research today, especially Middle Eastern countries, including Europe, Latin America, and countries like USA sırrilik principle survived in the process of formation of the Druze sect that maintains a large extent will be examined in detail.

Anahtar Kelimeler

Druze Formation Druze

Kaynakça

  • Abû’l-Farac, Gregory (Bar Hebraeus), Abû’l-Farac Tarihi, çev. Ömer Rıza Doğrul, Ankara 1945.
  • Abû Izzeddin, Nejla M., The Druzes A New Study of Their History, Faith and Society, Leiden 1984.
  • el-Antâkî, Yahya b. Said b. Yahya, Târîhu’l-Antâkî el-Ma’rûf bi-Sılati Târîhi Ûtihâ, thk. Ömer Abdüsselam et-Tedmûrî, Trablus 1990.
  • Bedevî, Abdurrahmân, Mezâhibü’l-İslâmiyyîn, Beyrut 1973.
  • Betts, Robert Brenton, The Druze, New Haven 1988.
  • Canard, M., “Al- Hâkim bi-Amr Allah”, EI, Leiden 1986, 3/76-154.
  • Daftary, Farhad, The Ismailis: Their History and Doctrines, Cambrid- ge 1992.
  • Dannâvî, Muhammed Ali, Tarihu Lübnana ve'l-Mıntıka, Dâru’l- Eyman 1985
  • De Sacy, Silvestre, Exposé De La Religion Des Druzes, Paris 1838.
  • Ebû Türâbî, Cemil, men Hümü’l-Muvahhidûne’d-Durûz, Dimeşk 1998.
  • el-Fevzan‚ Ahmed, ‘Advâ alâ’l- Akîdeti'd-Dürzîyye, Beyrut 1979.
  • Galib, Mustafa, el-Harekâtü’l-Bâtıniyye fi’l-İslâm, Beyrut trz.
  • Graefe, E., “Hakim bi-Emrillah”, İA, İstanbul 1987, 5-1/103-105.
  • Hasan, İbrahim Hasan, Tarihu’d-Devleti’l-Fatımiyye fi’l-Mağrib ve Mısr ve Suriye ve Bilâdi’l-Ğarb, Kahire 1981.
  • _____, Tarihu’l-İslâm es-Siyasî ve’d-Dinî ve’s-Sekafî ve’l-İctimâî, Kahi- re 1962.
  • el-Hatîb, Muhammed Ahmed, el-Harekâtü’l-Bâtıniyye fi’l-Âlemi’l- İslâmî, Amman 1984.
  • Heşşî, Selim Hasan, Dürûzu Beyrut Târîhuhum ve Meâsîhim, Beyrut 1985.
  • el-Hımyerî, Muhammed b. Abdü’l-Mün’im, er-Ravdu’l-Mi’tar fi Habe- ri’l-Aktar, nşr. İhsan Abbas, Beyrut 1975.
  • Hitti, Philip K, History of the Arabs from the Earliest Times to Pre- sent, New York 1968.
  • Hodgson, Marshall G. S., İslâm’ın Serüveni Bir Dünya Medeniyetinde Bilinç ve Tarih, çev. Alp Eker v.d., İstanbul 1993.
  • Hüseyin, Muhammed Kamil, Tâifetü’d-Dürûz Târîhuhâ ve Akâidühâ, Kahire 1960.
  • Ivanow, W., Ismaili Literature a Bibliographical Survey, Tahran 1963.
  • İbn Haldûn, Abdurrahman b. Muhammed, Kitabü’l-İber ve Dîvânü’l- Mübtedei ve’l-Haber, Beyrut 1971.
  • İbn Hallikân, Ebu Abbas Şemseddin Ahmed b. Ebi Bekr, Vefeyâtü’l- A’yân ve Enbâü Ebnâi’z-Zemân, thk: İhsan Abbas, Beyrut trz.
  • İbn İyâs el-Hanefi, Muhammed b. Ahmed, Bedâiu’z-Zuhûr fî Vekâiı’d-Duhûr, thk. Muhammed Mustafa, Kahire 1982.
  • İbn Kesîr, İmadü’d-Din Ebi’l-Fidâ’ İsmail b. Ömer, el-Bidâye ve’n- Nihâye fi’t-Tarih, Kahire 1966.
  • İbn Tağrîberdî, Cemalüddin Ebi’l-Mehasin Yusuf, en-Nücûmu’z- Zâhire fî Mülûki Mısr ve’l-Kâhire, Kahire 1970.
  • İbn Zâfir, Cemalü’d-Din Ali, Ahbâru’d-Düveli’l-Münkatı’a, thk. Ando- ria Ferre, Kahire 1972.
  • İbnül-Cevzî, Ebi’l-Ferec Abdirrahman b. Ali b. Muhammed, el- Muntazam fi Tarihi’l-Mülûk ve’l-Ümem, thk. Muhammed Abdül- kadir Ata-Mustafa Abdülkadir Ata, Beyrut 1995.
  • İbnü’l-Esîr, Ebû’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Abdilkerim, el-Kâmil fi’t-Tarih, Beyrut 1966.
  • İbnü’l-İbrî, Goregorius Ebû’l-Ferec b. Ahrun, Tarihu Muhtasaru’d- Düvel, Beyrut 1986.
  • İbnü’l-İmâd, Ebû’l-Fellâh Abdilhayy, Şezerâtü'z-Zeheb fî Ahbâri men Zeheb, Beyrut 1979.
  • İbnü’l-Kalanisî, Ebu Ya’la Hamza b. Esed ed-Dimeşkî, Zeylü Târihi Dimeşk, thk. H. F. Amedroz, Leiden 1908.
  • Kalkaşendî, Ahmed b. Ali, Subhu’l-A’şâ fi Sınâati’l-İnşâ, şerh ve ta’lik: Muhammed Hüseyin Şemseddin, Beyrut 1987.
  • Kaya, Mahmut, “Darülhikme”, DİA, İstanbul 1993.
  • el-Kirmânî, Ahmed Hamidü’d-Din, “er-Risaletü’l-Mevsûme bi- Mebâsimi’l-Beşârât”, thk. Mustafa Galib, Mecmûatü Resâili’l- Kirmanî, Beyrut 1983.
  • Komisyon‚ Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, Editör: Kenan Seyithanoğlu, İstanbul 1987.
  • Mâcid, Abdü’l-Mün’im, el-Hâkim bi-Emrillah el-Halîfetü’l-Müfterâ Aleyh, Kahire 1982.
  • Madelung, W., “Hamza b. Ali”, EI, Leiden 1971, 3/154.
  • Makarem, Sami Nasib, The Druze Faith, New York 1974.
  • el-Makrîzî, Takiyyü’d-Din Ahmed b. Ali, İtti’âzü’l-Hunefâ bi-Ahbâri’l- Eimmeti’l-Fatımiyyîne’l-Hulefâ, thk. Muhammed Hilmi Muham- med Ahmed, Kaihre 1996.
  • _____, Kitâbü’l-Mevâ’iz ve’l-İ’tibâr bi-Zikri’l-Hıtat ve’l-Âsâr, Kahire tsz.
  • Mantran, Robert, İslâm’ın Yayılış Tarihi (VII-XI. Yüzyıllar), çev. İsmet Kayaoğlu, Ankara 1981.
  • Mez, Adam, el-Hadâratü'l-İslâmiyye fi'l-Karni'r-Râbii'l-Hicrî ev Asri'n- Nehda fi'l-İslâm, Arapçaya çev. Muhammed Abdülhadi Ebû Ride, Kahire 1957
  • en-Neccâr, Abdullah, Mezhebü’d-Dürûz ve’t-Tevhid, Kahire 1965.
  • en-Nüveyrî, Şehabeddin Ahmed b. Abdilvehhab, Nihâyetü’l-Ereb fi Fünûni’l-Edeb, thk. M. Muhammed Emin-M. Hilmi Muhammed Ahmed, Kahire 1992.
  • Özaydın, Abdülkerim, “Bercevan”, DİA, İstanbul 1992, 5/483.
  • Patai‚ Rephael ‚ “Druze”‚ The Encyclopedia Of Religion‚ London 1987, 4/503-506.
  • Resailü’l-Hikme, Lübnan 1986.
  • es-Suyûtî, Celaleddin, Hüsnü’l-Muhâdara, Kahire 1967.
  • es-Sübhânî, Cafer, Buhûs fi’l-Milel ve’n-Nihal, Kum 1418 (1998).
  • Şenzeybek, Aytekin, Ana Kaynaklarına Göre Dürzilik, Bursa 2012.
  • _____, “Dürzi Kutsal Metinleri, Resailü’l-Hikme”, Marife, yıl. 10, sy. 2, Güz 2010, ss. 135-158.
  • Talî’, Emin Muhammed, Aslü’l-Muvahhidîn ed-Dürûz ve Usûlühüm, Beyrut 1961.
  • el-Yafii, Ebu Muhammed Abdullah b. Es’ad b. Ali b. Süleyman, Mirâtü’l-Cinân ve İbratü’l-Yekzân fi Ma’rifeti ma Yu’teberu min Havadisi’z-Zemân, Kahire 1993.
  • Yasin, Enver- es-Seyyid, Vâil- Seyfullah, Bahâuddîn, Beyne’l-Akl ve’n-Nebiyy, Paris 1981.
  • Yazma, Kitâbü’l-Hind, tsz.
  • Yazma, Sicillü Serâiri’l-Evvel ve’l-Âhir ve’z-Zâhir ve’l-Bâtın ve’l-Hak ve’n-Nûr ve’l-Arz ve’s-Sema’ ve Meâlimi’l-Ekvâr ve’l-Edvâr ve Enbâi’l-Edvâr ve Tehalîci’l-Ekvâr.
  • ez-Zehebî, Ebû Abdillah Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Os- man, el-Iber fi Haberi men Ğaber, thk. Ebû Hacer Muhammed Zağlûl, Beyrut 1985.
  • _____, Düvelü'l-İslâm, Beyrut 1985.
  • _____, Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ, thk. İbrahim ez-Zeybek, Beyrut 1983.
  • Zehru’d-Dîn, Salih, Târîhu’l-Müslimîne’l-Muvahhidîn ed-Dürûz, Bey- rut 1994.
  • Zeydan, Corci, Târîhu’t-Temeddüni’l-İslâmi, Beyrut 1967.
  • ez-Ziriklî, Hayruddîn, el-A‘lâm-Kâmûsu Terâcîmi’l-Eşheri’r-Ricâl ve’n- Nisâ’ mine’l-Arab ve’l-Müste’rabîn ve’l-Müsteşrıkîn, Beyrut 2002.

Dürziliğin Teşekkül Süreci

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 1, 87 - 133, 31.01.2016

Aytekin Şenzeybek

https://doi.org/10.18403/emakalat.77167
Cited By: 1

Öz

Görüşlerin ilk ortaya çıktığı dönem olması sebebiyle teşekkül süreçleri bütün fırkalar için önemlidir. Ancak Dürzilik, Nusayrilik, İsmaililik gibi sırriliği (gizliliği) temel inanç haline getiren fırkalar için bu dönem daha da önem arz etmektedir. Bu fırkalar öğretileri gereği kurucuları tarafından yazılmış olan eserleri ağyardan (fırka dışı kişilerden) gizlemeyi temel akidevi bir esas haline getirmeleri sebebiyle gerek inanç ve gerekse tarihsel süreçleriyle ilgili bilgiler çoğunlukla halk arasında dolaşan dedikodulardan ibarettir. Bu noktada fırkanın ayırıcı akidelerinin açıkça ilan edildiği ilk dönemin detaylıca incelenmesi ilerleyen süreçlerde koyu bir gizliliğe bürünen bu fırkaların temel akideleri ve bu akidelerin tarihsel süreç içerisinde geçirdikleri değişimlerin daha net bir şekilde ortaya konulması açısından oldukça önem arz etmektedir. Bu çerçeve araştırmamızda, günümüzde başta Orta Doğu ülkeleri olmak üzere Avrupa, Latin Amerika, ABD gibi ülkelerde varlıklarını devam ettiren ve sırrilik prensibi büyük oranda muhafaza eden Dürzi fırkasının teşekkül süreci ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.

 

Anahtar Kelimeler

Dürzilik Teşekkül Süreci el-Hakim bi-Emrillah Gulat

Kaynakça

  • Abû’l-Farac, Gregory (Bar Hebraeus), Abû’l-Farac Tarihi, çev. Ömer Rıza Doğrul, Ankara 1945.
  • Abû Izzeddin, Nejla M., The Druzes A New Study of Their History, Faith and Society, Leiden 1984.
  • el-Antâkî, Yahya b. Said b. Yahya, Târîhu’l-Antâkî el-Ma’rûf bi-Sılati Târîhi Ûtihâ, thk. Ömer Abdüsselam et-Tedmûrî, Trablus 1990.
  • Bedevî, Abdurrahmân, Mezâhibü’l-İslâmiyyîn, Beyrut 1973.
  • Betts, Robert Brenton, The Druze, New Haven 1988.
  • Canard, M., “Al- Hâkim bi-Amr Allah”, EI, Leiden 1986, 3/76-154.
  • Daftary, Farhad, The Ismailis: Their History and Doctrines, Cambrid- ge 1992.
  • Dannâvî, Muhammed Ali, Tarihu Lübnana ve'l-Mıntıka, Dâru’l- Eyman 1985
  • De Sacy, Silvestre, Exposé De La Religion Des Druzes, Paris 1838.
  • Ebû Türâbî, Cemil, men Hümü’l-Muvahhidûne’d-Durûz, Dimeşk 1998.
  • el-Fevzan‚ Ahmed, ‘Advâ alâ’l- Akîdeti'd-Dürzîyye, Beyrut 1979.
  • Galib, Mustafa, el-Harekâtü’l-Bâtıniyye fi’l-İslâm, Beyrut trz.
  • Graefe, E., “Hakim bi-Emrillah”, İA, İstanbul 1987, 5-1/103-105.
  • Hasan, İbrahim Hasan, Tarihu’d-Devleti’l-Fatımiyye fi’l-Mağrib ve Mısr ve Suriye ve Bilâdi’l-Ğarb, Kahire 1981.
  • _____, Tarihu’l-İslâm es-Siyasî ve’d-Dinî ve’s-Sekafî ve’l-İctimâî, Kahi- re 1962.
  • el-Hatîb, Muhammed Ahmed, el-Harekâtü’l-Bâtıniyye fi’l-Âlemi’l- İslâmî, Amman 1984.
  • Heşşî, Selim Hasan, Dürûzu Beyrut Târîhuhum ve Meâsîhim, Beyrut 1985.
  • el-Hımyerî, Muhammed b. Abdü’l-Mün’im, er-Ravdu’l-Mi’tar fi Habe- ri’l-Aktar, nşr. İhsan Abbas, Beyrut 1975.
  • Hitti, Philip K, History of the Arabs from the Earliest Times to Pre- sent, New York 1968.
  • Hodgson, Marshall G. S., İslâm’ın Serüveni Bir Dünya Medeniyetinde Bilinç ve Tarih, çev. Alp Eker v.d., İstanbul 1993.
  • Hüseyin, Muhammed Kamil, Tâifetü’d-Dürûz Târîhuhâ ve Akâidühâ, Kahire 1960.
  • Ivanow, W., Ismaili Literature a Bibliographical Survey, Tahran 1963.
  • İbn Haldûn, Abdurrahman b. Muhammed, Kitabü’l-İber ve Dîvânü’l- Mübtedei ve’l-Haber, Beyrut 1971.
  • İbn Hallikân, Ebu Abbas Şemseddin Ahmed b. Ebi Bekr, Vefeyâtü’l- A’yân ve Enbâü Ebnâi’z-Zemân, thk: İhsan Abbas, Beyrut trz.
  • İbn İyâs el-Hanefi, Muhammed b. Ahmed, Bedâiu’z-Zuhûr fî Vekâiı’d-Duhûr, thk. Muhammed Mustafa, Kahire 1982.
  • İbn Kesîr, İmadü’d-Din Ebi’l-Fidâ’ İsmail b. Ömer, el-Bidâye ve’n- Nihâye fi’t-Tarih, Kahire 1966.
  • İbn Tağrîberdî, Cemalüddin Ebi’l-Mehasin Yusuf, en-Nücûmu’z- Zâhire fî Mülûki Mısr ve’l-Kâhire, Kahire 1970.
  • İbn Zâfir, Cemalü’d-Din Ali, Ahbâru’d-Düveli’l-Münkatı’a, thk. Ando- ria Ferre, Kahire 1972.
  • İbnül-Cevzî, Ebi’l-Ferec Abdirrahman b. Ali b. Muhammed, el- Muntazam fi Tarihi’l-Mülûk ve’l-Ümem, thk. Muhammed Abdül- kadir Ata-Mustafa Abdülkadir Ata, Beyrut 1995.
  • İbnü’l-Esîr, Ebû’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Abdilkerim, el-Kâmil fi’t-Tarih, Beyrut 1966.
  • İbnü’l-İbrî, Goregorius Ebû’l-Ferec b. Ahrun, Tarihu Muhtasaru’d- Düvel, Beyrut 1986.
  • İbnü’l-İmâd, Ebû’l-Fellâh Abdilhayy, Şezerâtü'z-Zeheb fî Ahbâri men Zeheb, Beyrut 1979.
  • İbnü’l-Kalanisî, Ebu Ya’la Hamza b. Esed ed-Dimeşkî, Zeylü Târihi Dimeşk, thk. H. F. Amedroz, Leiden 1908.
  • Kalkaşendî, Ahmed b. Ali, Subhu’l-A’şâ fi Sınâati’l-İnşâ, şerh ve ta’lik: Muhammed Hüseyin Şemseddin, Beyrut 1987.
  • Kaya, Mahmut, “Darülhikme”, DİA, İstanbul 1993.
  • el-Kirmânî, Ahmed Hamidü’d-Din, “er-Risaletü’l-Mevsûme bi- Mebâsimi’l-Beşârât”, thk. Mustafa Galib, Mecmûatü Resâili’l- Kirmanî, Beyrut 1983.
  • Komisyon‚ Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, Editör: Kenan Seyithanoğlu, İstanbul 1987.
  • Mâcid, Abdü’l-Mün’im, el-Hâkim bi-Emrillah el-Halîfetü’l-Müfterâ Aleyh, Kahire 1982.
  • Madelung, W., “Hamza b. Ali”, EI, Leiden 1971, 3/154.
  • Makarem, Sami Nasib, The Druze Faith, New York 1974.
  • el-Makrîzî, Takiyyü’d-Din Ahmed b. Ali, İtti’âzü’l-Hunefâ bi-Ahbâri’l- Eimmeti’l-Fatımiyyîne’l-Hulefâ, thk. Muhammed Hilmi Muham- med Ahmed, Kaihre 1996.
  • _____, Kitâbü’l-Mevâ’iz ve’l-İ’tibâr bi-Zikri’l-Hıtat ve’l-Âsâr, Kahire tsz.
  • Mantran, Robert, İslâm’ın Yayılış Tarihi (VII-XI. Yüzyıllar), çev. İsmet Kayaoğlu, Ankara 1981.
  • Mez, Adam, el-Hadâratü'l-İslâmiyye fi'l-Karni'r-Râbii'l-Hicrî ev Asri'n- Nehda fi'l-İslâm, Arapçaya çev. Muhammed Abdülhadi Ebû Ride, Kahire 1957
  • en-Neccâr, Abdullah, Mezhebü’d-Dürûz ve’t-Tevhid, Kahire 1965.
  • en-Nüveyrî, Şehabeddin Ahmed b. Abdilvehhab, Nihâyetü’l-Ereb fi Fünûni’l-Edeb, thk. M. Muhammed Emin-M. Hilmi Muhammed Ahmed, Kahire 1992.
  • Özaydın, Abdülkerim, “Bercevan”, DİA, İstanbul 1992, 5/483.
  • Patai‚ Rephael ‚ “Druze”‚ The Encyclopedia Of Religion‚ London 1987, 4/503-506.
  • Resailü’l-Hikme, Lübnan 1986.
  • es-Suyûtî, Celaleddin, Hüsnü’l-Muhâdara, Kahire 1967.
  • es-Sübhânî, Cafer, Buhûs fi’l-Milel ve’n-Nihal, Kum 1418 (1998).
  • Şenzeybek, Aytekin, Ana Kaynaklarına Göre Dürzilik, Bursa 2012.
  • _____, “Dürzi Kutsal Metinleri, Resailü’l-Hikme”, Marife, yıl. 10, sy. 2, Güz 2010, ss. 135-158.
  • Talî’, Emin Muhammed, Aslü’l-Muvahhidîn ed-Dürûz ve Usûlühüm, Beyrut 1961.
  • el-Yafii, Ebu Muhammed Abdullah b. Es’ad b. Ali b. Süleyman, Mirâtü’l-Cinân ve İbratü’l-Yekzân fi Ma’rifeti ma Yu’teberu min Havadisi’z-Zemân, Kahire 1993.
  • Yasin, Enver- es-Seyyid, Vâil- Seyfullah, Bahâuddîn, Beyne’l-Akl ve’n-Nebiyy, Paris 1981.
  • Yazma, Kitâbü’l-Hind, tsz.
  • Yazma, Sicillü Serâiri’l-Evvel ve’l-Âhir ve’z-Zâhir ve’l-Bâtın ve’l-Hak ve’n-Nûr ve’l-Arz ve’s-Sema’ ve Meâlimi’l-Ekvâr ve’l-Edvâr ve Enbâi’l-Edvâr ve Tehalîci’l-Ekvâr.
  • ez-Zehebî, Ebû Abdillah Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Os- man, el-Iber fi Haberi men Ğaber, thk. Ebû Hacer Muhammed Zağlûl, Beyrut 1985.
  • _____, Düvelü'l-İslâm, Beyrut 1985.
  • _____, Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ, thk. İbrahim ez-Zeybek, Beyrut 1983.
  • Zehru’d-Dîn, Salih, Târîhu’l-Müslimîne’l-Muvahhidîn ed-Dürûz, Bey- rut 1994.
  • Zeydan, Corci, Târîhu’t-Temeddüni’l-İslâmi, Beyrut 1967.
  • ez-Ziriklî, Hayruddîn, el-A‘lâm-Kâmûsu Terâcîmi’l-Eşheri’r-Ricâl ve’n- Nisâ’ mine’l-Arab ve’l-Müste’rabîn ve’l-Müsteşrıkîn, Beyrut 2002.
Toplam 64 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

Aytekin Şenzeybek

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2016
Gönderilme Tarihi 11 Ocak 2016
Yayımlandığı Sayı Yıl 2015Cilt: 8 Sayı: 1

Kaynak Göster

ISNAD Şenzeybek, Aytekin. “Dürziliğin Teşekkül Süreci”. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi 8/1 (Ocak 2016), 87-133. https://doi.org/10.18403/emakalat.77167.

Cited By

19. YÜZYILDA OSMANLI HAKİMİYETİNDEKİ CEBEL-İ LÜBNAN DÜRZİLERİ
Milli Kültür Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.55774/mikad.1291730

_____________________________________  ISSN 1309-5803 e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi  _______________________________