The Journal of Near East University Islamic Research Center

Abstract

Selef; sahabe, tabiîn ve tebe-i tâbiînin oluşturduğu İslâm’ın ilk neslini, Selefîlik ise selef döneminde ortaya çıkan fırkalaşmalardan uzak, bidʻat bulaşmamış söz ve düşünme biçimini benimseyenleri merkez alarak kendisini bu nesle nispet eden Müslümanları ifade eden birer kullanımdır. İmam Gazzâlî (ö. 505/1111) tarafından selefin mezhebi olarak ifade edilen, İbn Teymiyye’nin (ö. 728/1328) eserlerinde Selefiyye olarak geçen, mezhep olmaktan ziyade bir düşünme biçimi şeklinde görülen Selefîlik, tarihsel süreçte Muhammed b. Abdülvehhab (ö. 1206/1792) önderliğinde Arabistan merkezli dinî ve siyasî bir hareket olarak ortaya çıkmıştır. İlâhî olan din ile insanî olan mezhep arasındaki farkı sağlıklı değerlendiremeyen yapılarda görülen mezhebi din gibi telakki etme eğilimi, Selefî fikirleri tebliğ etme ihtiyacını doğurmuş ve başta ilim öğrenmek gibi bazı nedenlerle farklı ülkelerle gelişen ilişkiler sonucunda Selefîlik Arabistan dışına ihraç edilmeye başlamıştır. Bu faaliyetlerin bir neticesi olarak Selefîlik 1980’li yıllarda Türkiye’de de görülür hale gelmiştir. O tarihten bu zamana kadar çeşitli tezahürlerini müşahede ettiğimiz ülkemiz selefîleri, başlangıçta birkaç grup iken zamanla farklı meselelerdeki görüş ayrılıkları sebebiyle yaşanan kopmalar ve yurt dışından gelen bazı şahıslar sayesinde yeni oluşumlar meydana getirmiştir. Bunlardan biri de daha çok Ziyaeddin el-Kudsi takma ismini kullanan, Cemil Awwad adlı kişinin liderlik ettiği Hakka Davet cemaatidir. Cemaatin lideri, Filistin asıllı olan ve Ürdün’de doğup büyüyen Cemil Awwad, 1980’li yıllarda tıp eğitimi için geldiği Türkiye’de sadece sağlık alanı ile ilgilenmekle yetinmemiş, sahip olduğu selefî fikirler etrafında önce İstanbul’da ve Marmara bölgesinde yapılanmaya gitmiş, ardından Anadolu’nun çeşitli şehirlerinde sempatizan kazanmıştır. 1990’lı yılların sonunda Türkiye’de değişen konjonktür sebebiyle faaliyet alanı daralan Awwad yaklaşık yirmi senelik faaliyetinin ardından yurtdışına çıkmış ancak takipçileri onun açtığı yolda yürümeye devam etmiştir/etmektedir. Günümüzde Hak Yayınları adı altında varlığını sürdüren bir yayınevi mevcut olup, Awwad’ın düşüncelerini yaygınlaştırmak üzere yayın hayatına devam etmektedir. Yayınevi tarafından okuyucuya arz edilen farklı yazarlara ait onlarca eser bulunmakta, bu yazarların kim olduğuna dair açık bir veri bulunmamaktadır. Ayrıca çok aktif olarak kullanılmasa da bir internet sitesi ile davet çalışmaları sürdürülmekte, yayınevi tarafından basılan lidere ait eserlerin içeriği bu site üzerinden taraftarlarına ve kamuoyuna açılmaktadır. Hak Yayınlarınca çıkarılan eserlerde selefî bir düşünce sistematiğine sahip olduğu rahatlıkla anlaşılan Awwad, İbn Teymiyye’nin yaptığı tevhid tarifini esas alarak yaptığı iman tanımında tağutu reddetmeyi imanın ilk şartı saymaktadır. Awwad, siyasal konulara dair fikirler açıklamakta, demokratik bir ülkede siyasî parti kurmayı caiz gören, bunun dinin ve dindarların menfaatine olacağı düşüncesinde olan kimseyi ya kelime-i tevhid konusunda cahil ya da İslâm’ı yıkmak, Müslümanları uyutmak ve tağutun hâkimiyetini güçlendirmek şeklinde değerlendirmektedir. Awwad, hayatta her meselede hüküm Allah’ındır düşüncesi ile şirkin kapsamını tekfirci bir bakış açısı ile genişletmektedir. Araştırmamızda, daha evvel hakkında bir çalışma yapılmamış olan Awwad’ın düşüncelerini ve ulaşabildiğimiz kadarıyla Hakka Davet cemaatini yayın etiği ilkelerine riayet ederek belirginleştirmeye çalıştık.