Osmanlı Devleti, diğer İslam devletlerinden tevarüs ettiği vakıf
müessesesini geliştirerek zirve noktaya taşımıştır. Vakıf kültürüyle
renk, dil, din, mezhep, makam ve mevki ayrımı gözetmeksizin öncelikli
muhtaçlar olmak üzere herkese kucak açarak cihanşümûl bir
anlayış sergilemiştir. Osmanlı medeniyetinin temel dinamiği olan
vakıflar, Kıbrıs’ta da eğitim kurumlarının oluşturulmasında en belirleyici
etkenlerden biri olmuştur.
Vakıflar, Kıbrıs halkının sosyal hayata yönelik kurumlarının şekillenmesinde,
dolayısıyla eğitim kurumlarının oluşmasında esas
teşkil etmiştir. Adanın fethinden kısa bir süre sonra vakıflar aracılığıyla,
en yaygın örgün eğitim kurumları olan sıbyan mektepleri
ve medreseler açılmaya başlamıştır. Yine yaygın eğitim-öğretim kurumları
olarak işlev gören cami dershânaleri, tekkeler ve kütüphaneler
çok geçmeden toplum hayatında yerlerini almıştır.
Bu bağlamda makalemizde Şeyhülislâmlık Belgeleri ve Kıbrıs Şeriyye
Sicilleri ışığında Kıbrıs’ta eğitim alanında kurulan vakıflar ele
alınacaktır. Bu vakıflara örnek olarak 1640’lı yıllarda Kıbrıs’ta kadılık
ve müftülük görevinde bulunmuş, bir eğitim gönüllüsü olan Sadeddin
Efendizâde Ahmed Efendi’nin Lefkoşa’da halkın eğitimi için
kurduğu medrese vakfı değerlendirilecek, vakfiyesinin muhteva ve
semantik tahlili yapılacaktır. Böylece Osmanlı Devleti’nde Kıbrıs’ta
İslam kültürüyle sentezlenen eğitim ve öğretim sistemiyle ilgili uygulamalar
ve gelişmeler değerlendirilecektir.
}, number={2}, publisher={Near East University} }